NAUKI HUMANISTYCZNE
Współczesna przestrzeń mobilności kultur. Próba konceptualizacji w perspektywie jagiellońskich studiów kulturowych
Więcej
Ukryj
1
Uniwersytet Jagielloński w Krakowie
Data nadesłania: 31-05-2021
Data ostatniej rewizji: 01-07-2021
Data akceptacji: 02-07-2021
Data publikacji: 28-07-2021
JoMS 2021;46(1):57-71
SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
Współczesne procesy globalizacji charakteryzuje niespotykana w historii ludzkości skala przemieszczania się ludzi oraz treści kultury symbolicznej. Zjawiska te poprzez różnorodne formy deterytorializacji, mobilności i wykorzystania procesów wirtualizacji stworzyły nowy rodzaj przestrzeni cywilizacyjnej i kulturowej (Stalder, 2012). Celem niniejszego artykułu jest wskazanie jej cech, których diagnoza, a następnie próba analizy i zrozumienia przełamać musi ograniczenia konceptualne nauk społecznych oraz nauk o kulturze związane z tradycyjnym sposobem jej postrzegania. Artykuł zmierza do wskazania na potrzebę wypracowania zintegrowanej, transgresyjnej i wieloaspektowej teorii przestrzeni. Powinna ona połączyć analizę rzeczywistości realnej, wirtualnej oraz swoiście nowej, hybrydalnej. Metodologią analiz są badania porównawcze odmiennego sposobu istnienia przestrzeni fizycznej oraz symbolicznej odwołujące się do antropologii i socjologii kulturowej. Zbudowana w ten sposób zintegrowana teoria wskazuje na jej nowe możliwości kulturotwórcze i interakcyjne, ale także na nieznane procesy redukcji aksjologicznej, a więc wszystkiego, co daje uczestniczącym w niej ludziom poczucie jej sensu oraz wolę budowania ważnych w niej treści. Taki sposób interpretacji współczesnej przestrzeni mobilności łączy w sobie trzy wymiary analizy, ontologiczną, semiotyczną i aksjologiczną nawiązując do silnie obecnego i wzorotwórczego w tradycji jagiellońskiej teleologicznego komponentu mobilności. Nadawał on wszelkiej wędrówce specyficznie ludzki, pełen nadziei, projektujący ją cel. Artykuł ukazać chce heurystyczną wartość tak konstruowanej teorii w analizie zintegrowanego i transgresyjnego charakteru przestrzeni współczesnych wędrówek.
REFERENCJE (30)
1.
Bajor, W. (2016). Idee wolności i równości w polskiej kulturze politycznej doby średniowiecza. W: L. Korporowicz, P. Plichta (red.), Mosty nadziei. Jagiellońskie inspiracje dialogu międzykulturowego, Kraków: Biblioteka Jagiellońska.
2.
Bernacki, Wł. (2011). Myśl polityczna I Rzeczypospolitej, Kraków: Wydawnictwo Arcana.
3.
Borkowska, U. (2011). Dynastia Jagiellonów w Polsce, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
4.
Castells, M. (2008). Siła tożsamości, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
5.
Giddens, A. (1990). The Consequences of Modernity. Cambridge: Polity Press.
6.
Giddens, A. (2001). Nowe zasady metody socjologicznej, Kraków: Zakład Wydawniczy „Nomos”.
7.
Giddens, A. (2002). Nowoczesność i tożsamość. „Ja” i społeczeństwo w epoce późnej nowoczesności, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
8.
Goban-Klas, T. (2005). Cywilizacja medialna, Warszawa: WSiP.
9.
Hałas, E. (2012). Przeszłość i przyszła teraźniejszość: refleksyjna pamięć kulturowa. W: E. Hałas (red.) Kultura jako pamięć, Kraków: Zakład Wydawniczy „Nomos”, s. 153–176.
10.
Jaskuła, S. (2016). Information Culture in Intercultural Space. Moderation of Values, „Politeja – Jagiellonian Cultural Studies”, nr 44, s. 183–198.
11.
Jemielniak, D. (2013). Netnografia, czyli etnografia wirtualna – nowa forma badań etnograficznych, „Prakseologia”, nr 154, s. 97–116.
12.
Jemielniak, D. (2013b). Życie wirtualnych dzikich. Netnografia Wikipedii, największego projektu współtworzonego przez ludzi, Warszawa: Wydawnictwo Poltext.
13.
Korporowicz, L. i in. (red.) (2017). Jagiellonian Ideas Towards Challenges of Modern Times, Kraków: Wydawnictwo Biblioteka Jagiellońska.
14.
Korporowicz, L. (2011). Socjologia kulturowa. Kontynuacje i poszukiwania, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
15.
Korporowicz, L. (2012). Polimorficzna przestrzeń tożsamości, „Politeja – Współczesna Przestrzeń Tożsamości”, nr 20/2, s. 75–94.
16.
Korporowicz, L. (2017). Ku zintegrowanej teorii przestrzeni międzykulturowej, „Relacje Międzykulturowe”, nr 1(1), s. 57–82.
17.
Korporowicz, L. (2018). Jagiellońskie studia kulturowe jako projekt kulturoznawczy, „Relacje Międzykulturowe”, nr 1(3), s. 103–127.
18.
Kozielecki, J. (2002). Transgresja i kultura, Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”.
19.
Markham, A.N. (2009). Metody, polityka i etyka reprezentacji w etnografii online, w: N.K. Denzin, Y.S. Lincoln (red.). Metody badań jakościowych, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, s. 219–256.
20.
Ożóg, K. (2004). Uczeni w monarchii Jadwigi Andegaweńskiej i Władysława Jagiełły (1384–1434), Kraków: Rozprawy Wydziału Historyczno-Filozoficznego PAU, t. 105.
21.
Paleczny, T. (2010). Nowe ruchy społeczne. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
22.
Pink, D. (2005). A whole new mind: Moving from the Information Age to the Conceptual Age, New York: Riverhead Hardcover.
23.
Pisarek, W. (2008). Wstęp do nauki o komunikowaniu, Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.
24.
Płotka, M. (2017). Miltidimentionality of the Cathegory of Action in 15th century Krakow Practicism. W: L. Korporowicz i in. (red.), Jagiellonian Ideas Towards Challenges of Modern Times, Krakow: Jagiellonian Library, s. 129–152.
25.
Poster, M. (2006). Information Please. Culture and Politics in the Age of Digital Machines, London: Durham.
26.
Scott, L., Friedman, J. (1992). Modernity and Identity, Oxford: Blackwell.
27.
Stalder, F. (2012). Manuel Castells. Teoria społeczeństwa sieci, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
28.
Urry, J. (2009). Socjologia mobilności, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
29.
Wiśniewski, R. (2016). Transgresja kompetencji międzykulturowych Studium socjologiczne młodzieży akademickiej, Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego.
30.
Znaniecki, F. (2011). Relacje społeczne i role społeczne, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.