PRACA ORYGINALNA
Wojna kognitywna jako nowy wymiar operacji wielodomenowych – mapowanie
i profilowanie obszaru badań za pomocą metod bibliometrycznych
Więcej
Ukryj
1
Military University of Technology
2
War Studies University, Poland
Data nadesłania: 03-10-2024
Data ostatniej rewizji: 05-03-2025
Data akceptacji: 02-04-2025
Data publikacji: 10-04-2025
JoMS 2025;61(1):706-722
SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
Cel pracy:
Przedstawienie istoty operacji wielodomenowych, ze szczególnym uwzględnieniem wymiaru poznawczego, jako nowej domeny prowadzenia konfliktów, określanych mianem wojny kognitywnej.
Materiał i metody:
Bibliometryczne z zastosowaniem analizy treści, liczby i sieci cytowani publikacji w określonym czasie, stosowanej do oceny wpływu badanego przedmiotu na rozwój i dyfuzję wiedzy w tej dziedzinie. W badaniu wykorzystano takie wskaźniki bibliometryczne jak: intensywność i liczbę publikacji, typy opublikowanych dokumentów, współzależność słów kluczowych i sieci współcytowań.
Wyniki:
Wojna kognitywna jest jednym z najpoważniejszych zagrożeń przed którym stanęły państwa demokratyczne na całym świecie. Jej asymetryczność i „śmiercionośna” siła rażenia polega na wykorzystywaniu mediów społecznościowych i przekazów medialnych, których zakres oddziaływania na odbiorców, szybkość przekazu i treść fałszywych informacji w świecie cyfrowym jest nieograniczona i pozbawiona możliwości skutecznej weryfikacji.
Wnioski:
Podjęcie ataku kognitywnego w sferze medialnej powoduje skutki w skali globalnej i dotyka głównie młodych pokoleń, pozostawiając atakowane społeczeństwo w stanie nieświadomości zagrożenia. Stąd też domena kognitywna jest współcześnie najgroźniejszą formą aktu agresji, zarówno międzypaństwowego, jak i terrorystycznego, czego dowodem jest obecnie pełnoskalowa wojna w Ukrainie. Prowadzone przez Rosję działania są przykładem operacji wielodomenowej, w które teatrem działań jest ląd, powietrze, morze, przestrzeń informacyjna i kognitywna. Hybrydowy charakter działań dowodzi, że w ciągu zaledwie kilku dni w miarę stabilny kraj zmienia się w państwo ogarnięte intensywnym konfliktem militarnym, w którym śmierć ponosi ludność cywilna i żołnierze, a infrastruktura i środowisko podlegają zniszczeniu.
FINANSOWANIE
Artykuł został sfinansowany przez Wojskową Akademię Techniczną w ramach projektu UGB nr 760/2024
pn. „Odporność (resilience) państwa, w tym społeczeństwa na realne i potencjalne zagrożenia lokalne, regionalne (narodowe) i międzynarodowe”. Kierownik projektu dr hab. Aleksandra Skrabacz.
REFERENCJE (14)
1.
Balcerowicz, B. (2022). Tendencje i czynniki kształtujące obraz przyszłej wojny, [w:] R. Kuźniar (red.), Bezpieczeństwo Polski w świetle wojny na Wschodzie, s.225. Wydawnictwo Scholar, Warszawa.
3.
Jawor, A. (2024). Umysł polem bitwy. Zrozumieć wroga i wygrać bez broni, https:// infosecurity24.pl/bezpieczeństwo-wewnętrzne/ umysł polem-bitwy-zrozumiec-wroga-i-wygrac-bez-broni/ (dostęp: 3.09.2024).
4.
Klincewicz, K., Żemigała, M., Mijal, M. (2012). Bibliometria w zarządzaniu technologiami i badaniami naukowymi. MNiSW, Warszawa.
5.
Kuźniar, R. (2005). Polityka i siła. Studia strategiczne – zarys problematyki. s.286. Wydawnictwo Scholar, Warszawa.
6.
Lenart-Gansiniec, R. (2021). Systematyczny przegląd literatury w naukach społecznych. Wydawnictwo Scholar, Warszawa.
7.
Pacek, B. (2018). Wojna hybrydowa na Ukrainie, s.13. Oficyna Wydawnicza Rytm. Warszawa.
8.
Prichard, A. (1969). Statistical bibliography or bibliometrics? nr 25, s.348-349. Journal of Documentation. Leeds, England.
9.
Reynolds, J. (2022). Multi-domain command and control, nr 38. The Three Swords.
10.
Szczygielska, A. (2024a). Operacje wielodomenowe – ujęcie teoretyczne, nr 1. s. 87-94. Przegląd Sił Zbrojnych, Warszawa.
11.
Szczygielska, A. (2024b). Wielodomenowe środowisko operacji a zagrożenia ludności, [w:] Skrabacz, A. (2024). (red.), Ochrona ludności wobec wyzwań cywilizacyjnych i zagrożeń wojennych. Roczniki Nauk Społecznych, t. 16 (52) nr 1, s.46-47. Wydawnictwo Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin.
12.
The U.S. Army in Mu/ti-Oomain Operations 2028, MDO 2028,
https://www.army.mi l/article/243754/ the_u_s_army_in_mu1ti_domain_operations_2028/ (dostęp: 3.09.2024).
13.
The U.S. Army in Multi-Domain Operations 2028, Strona internetowa: MDO 202 8, https :/ /www.army.mil/article/24 3 7 54/the _u_ s _army _in_ multi _ domain _ operations _ 2028 (dostęp: 14.08.2024).
14.
Wrzosek, M. (2005). Dezinformacja jako komponent operacji informacyjnych, s.73. Wydawnictwo Akademii Obrony Narodowej, Warszawa.