ORIGINAL PAPER
Teacher`s professionalism as a pedogogical category
More details
Hide details
1
Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu
Submission date: 2024-07-27
Acceptance date: 2025-02-26
Publication date: 2025-04-10
JoMS 2025;61(1):241-261
KEYWORDS
TOPICS
ABSTRACT
Objectives:
The aim of the prepared text is to present the issue of teacher professionalism as an important pedagogical category.
Material and methods:
The method of analysing the literature was used, which contains typical but also characteristic terms. As a result of analytical exploration, not only the understanding of the word professionalism itself was reflected, but also reference was made to several selected theoretical concepts showing its features, dimensions, teacher's properties, obtaining qualifications conducive to acquiring knowledge and experience, which constitute a source of information entitling the teacher to acquire professionalism, so that she/ he can cope with the tasks and activities he undertakes in educational institutions.
Results:
The text emphasizes and considers the complex professional status of a teacher, which requires not only specialized preparation, but also continuous training to meet the duties and (un)usual situations of the contemporary educational reality, in which the entrusted duties should be carried out as professionally and effectively as possible.
Conclusions:
A modern teacher undertakes, to varying degrees, reflection on her/his chosen profession, the value of which and specific standards change depending on conditions and time.
REFERENCES (61)
1.
Andruszkiewicz, J. (2019). Czynniki warunkujące profesjonalizm nauczyciela, www.google.pl/search?q=J.Andruzkiewicz+czynniki+profesjonalizmu (dostęp: 20.01.2024).
3.
Apple, M.W. & Jungck, S. (1992). You don’t have to be a teacher to teach this unit: teaching, technology and control in the classroom. W: A. Hargreaves, & M. Fullan (red.), Understanding Teacher Development, (20–42). New York: Teacher’s College Press.
4.
Badziukiewicz, B., Sałasiński, M. (2005). Vademecum wychowawcy. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Żak.
5.
Barthes, R., Lavers. A. (tłum.) (1972). Mitologie. London. FARRAR, STRAUS & GIROUX,.
6.
Bobrowski, F. (1910). Słownik łacińsko-polski. t. II. [b.n.w.].Wilno.
7.
Bohdanowicz, L. (2009). Profesjonalizm w funkcjonowaniu rad nadzorczych spółek akcyjnych. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
8.
Brookfield, S.D. (2015). The Skillful Teacher: On Technique, Trust, and Responsiveness in the Classroom. Publisher John Wiley & Sons Inc.
9.
Buchcic, E. (2016). Czynniki warunkujące profesjonalizm nauczyciela. Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie, 2(25), 39–51. DOI: 10.16926/s.2016.25.55.
10.
Carr, D. (1999). Professional Education and Professional Ethics. Journal of Applied Philosophy. 16(1), 33–46.
11.
Czeredrecka, B. (1997). Kształcenie nauczycieli zintegrowanej Europy. W: W. Ochmański (red.), Kształcenie nauczycieli w kontekście unii europejskiej, (38–49).Lublin: Wydawnictwo UMCS.
12.
Dróżka, W. (2008). Doświadczanie transformacji społecznej i edukacyjnej przez nauczycieli – rekonstrukcja narracji. W: D. Klus-Stańska (red.), Dokąd zmierza polska szkoła?, (137–150). Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Żak.
13.
Dylak, S. (2013), Architektura wiedzy. Difin.Warszawa.
14.
Dziennik Ustaw z dnia 27 września 2023 r., poz. 2054.
15.
Enkelmann, N.B. (2022). Charyzma. Jak osiągnąć sukces, doskonaląc własną osobowość. Wydawnictwo Studio Emka. Warszawa.
16.
Elliott, J. (1991). A model of professionalism and its implications for teacher education. British Educational Research Journal, 17(4), 309–318,
https://doi.org/10.1080/014119....
17.
Fish, D. (1996). Kształcenie poprzez praktykę. Wydawnictwo CODN., Warszawa.
18.
Freidson, E. (2001). Professionalism: the third logic (third edition ed.) Cambrigde Malden: Polity Press.
19.
Grabowski, H. (2000). Co koniecznie trzeba wiedzieć o wychowaniu fizycznym. Impuls,Kraków.
20.
Greenwood, E. (1957). Attributes of a Profession. Social Work. Oxford University Press, 3, 45–55.
21.
Gołębniak, B.D. (2001). Ku pedeutologii refleksyjnej – od agresywnej pewności do łagodnej perswazji”. Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja, numer specjalny, 203–222.
22.
Gołębniak, D.B. (1998). Zmiany edukacji nauczycieli. Wiedza – Biegłość – Refleksyjność. Wydawnictwo Edytor. Legnica.
23.
Gołębniak, D.B. (2002). Nabywanie kompetencji do refleksyjnego nauczania. W: B.D. Gołębniak (red.), Uczenie metodą projektów, (12–23). Warszawa: WSIP.
24.
Jazukiewicz, I. (2017). Wymiary profesjonalizmu współczesnego nauczyciela. Problemy Profesjologii, 2, 57–68.
25.
Karoń, A.I. (2022). Liberalizm w edukacji. Kultura – Społeczeństwo – Edukacja, 2(22), 249–258, DOI 10.14746/kse.2022.22.14.
27.
Konarzewski, K. (2021). Sztuka nauczania. Czynności nauczyciela. Warszawa: PWN.
28.
Kostyło, P. (2010). Etyka profesjonalizmu i powołania nauczycielskiego. W: J.M. Michalak (red.). Etyka i profesjonalizm w zawodzie nauczyciela, (367–385). Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
29.
Kwiatkowska, H. (2010). Nauczyciel i zawód, niemożliwy, ale nieunikniony. W: J.M. Michalak (red.), Etyka i profesjonalizm w zawodzie nauczyciela, (67–78). Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
30.
Kwiatkowska, H. (2008). Pedeutologia. WAIP.Warszawa.
31.
Lorek, K. (2011). Nauczyciel (zdolny) w przestrzeni współczesnej edukacji. Materiał pomocniczy dla studentów specjalizacji i specjalności nauczycielskich. Kalisz: Wydział Pedagogiczno-Artystyczny w Kaliszu.
32.
Macdonald, K. (1995). The Sociology of the Professions. Sage Publications.
33.
Madalińska-Michalak, J. (2021). Pedeutologia. Prawno-etyczne podstawy zawodu nauczyciela. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
34.
Madden, J. (2022). Teacher Professional Learning: The Saint Edward’s Teacher As Researcher Initiative, Publisher: Lulu.
35.
Michalak, J.M. (2010). Profesjonalizm w zawodzie nauczyciela. W: J.M. Michalak (red.). Etyka i profesjonalizm w zawodzie nauczyciela, (13– 47). Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
36.
Nowacki, T. (1999). Zawodoznawstwo. Instytut Technologii Eksploatacji.Radom.
37.
Ochmański, M. (1991). Teoria i praktyka pedagogicznego kształcenia nauczycieli. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
38.
Okoń, W. (red.) (1987). Słownik pedagogiczny. Warszawa: PWN.
39.
Oleksyn, T. (2006). Zarządzanie kompetencjami. Oficyna Ekonomiczna.Wolters Kluwer, Warszawa.
40.
Opłocka, U. (2011). Na drodze do profesjonalizmu. Biblioteczka refleksyjnego praktyka.Wrocław.
41.
Pavalko, R. (1988). Sociology of Occupations anWd Professions. FE Peacock Publishers.
43.
Potulicka, E. (2011). Teoretyczne podstawy neoliberalizmu a jego praktyka. Przegląd Pedagogiczny, 1, 234–257, DOI: 10.34767/PP.2011.01.22.
44.
Puustinen, M., Säntti, J., Koski, A. & Tammi, T. (2018). Teaching: A Practical or Research-based Profession? Teacher Candidates’ Approaches to Research-based Teacher Education. Teaching and Teacher Education, 74, 170–179,
https://doi.org/10.1016/j.tate....
45.
Průcha, J. (1997). Moderní pedagogika. Věda o edukačních procesech. Praha: Portál.
46.
Rozporządzenie MPIPS z dnia 27 kwietnia 2010 r.
47.
Rethinger, R. (2019). Dobre praktyki edukacji pozaformalnej. W: T. Rachwał (red.). Kształtowanie kompetencji przedsiębiorczych, (142–156). Wydawnictwo FRSE,
https://doi 10.47050/65591760.220–233.
48.
Rothbard, M.N. (2014). Edukacja – wolna i przymusowa. Instytut Misesa.Wrocław.
49.
Saks, M. (1995). Professions and the Public Interest: Medical Power, Altruizm and Alternative Medicine. Routledge.
50.
Schön, D. (1992). The Reflective Practitioner. How Professionals think in Action? Routledge.
51.
Sifuna, D. (2006). An Introductory History of Education. Revised Edition. Publisher African Books Collective.
52.
Sikorska-Michalak, A., Wojniłko, O. (red.) (1998). Słownik Współczesnego Języka Polskiego. Warszawa: Reader’s Digest.
53.
Sikorski, C. (1995). Profesjonalizm. Filozofia zarządzania nowoczesnym przedsiębiorstwem. Warszawa: PWN.
54.
Słownik Języka Polskiego PWN. (2015).
55.
Słownik Języka Polskiego PWN. (2017).
56.
Szplit, A., Korzeniecka-Bondar, A. (2020). Wymiary profesjonalizmu nauczycieli. Parezja, 1(13), s. 5–10,
https://doi.org./ doi: 10.15290.
57.
Śliwerski, B. (2006). Nauczyciel jako zawód. I Kongres zarządzania oświatą, Oskko Łódź, 27–29.09.2006 (dostęp: 28.02.2014).
58.
Walkiewicz, J. (2017). Pełna moc możliwości. Helion. Gliwice.
59.
Wielki Słownik Wyrazów Obcych (2005). Warszawa: PWN.
60.
Witkowski, L. (2018). Humanistyka stosowana. Wirtuozeria, pasje, inicjacje. Profesje społeczne versus ekologia kultury. Dąbrowa Górnicza: Wydawnictwo Wyższa Szkoła Biznesu w Dąbrowie Górniczej.
61.
Zarębska, J. (2003). Spis nauczycieli. Wydawnictwo CODN. Warszawa.