The right to legal aid in civil litigation in Poland and in Spain. Is it the state's task relating to justice or administration?
 
More details
Hide details
1
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
 
 
Submission date: 2018-11-03
 
 
Final revision date: 2019-06-29
 
 
Acceptance date: 2019-07-06
 
 
Publication date: 2019-07-24
 
 
Corresponding author
Joanna Misztal-Konecka   

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
 
 
JoMS 2019;41(2):87-110
 
KEYWORDS
TOPICS
ABSTRACT
Objectives:
The article presents the right to legal aid in civil litigation in Poland and in Spain.

Material and methods:
The analysis proves that overburdening Polish courts (judges and court referendaries) with duties related to considering applications for appointing a legal representative for the purpose of litigation ex officio and exempting from court costs as well as granting the right to legal aid in cross-border disputes cannot be justified by ensuring effective access to justice for indigent subjects. Decisions made on these issues do not count as the administration of justice, and only the said administration is restricted to courts.

Results:
What is more, court instruments to verify the truthfulness of statements which provide a basis for granting exemption from court costs or appointment of a legal representative for the purpose of litigation ex officio are exceptionally inefficient.

Conclusions:
Granting the right to legal aid to parties by the state should rather be treated as an administrative case. The state has a specialised administrative apparatus which is prepared to support subjects that are incapable of overcoming difficult life situations by using their own powers, resources, and opportunities. Social workers could verify the correctness of the information concerning the financial status of the interested parties. Being aware of a petitioner’s situation, such clerks determine whether exemption is sought by an indigent person or whether this person can afford to cover court costs and remuneration of a professional legal representative for the purpose of litigation but prefers to pay for litigation from public funds.

 
REFERENCES (24)
1.
Andreasik M. (2014), Instytucje zwolnienia od kosztów sądowych oraz pomocy prawnej udzielanej z urzędu jako postać pomocy państwa w dostępie do wymiaru sprawiedliwości dla ludzi ubogich i nieporadnych, w: Ubóstwo w Polsce, red. J. Blicharz, L. Klat-Wertelecka, E. Rutkowska-Tomaszewska, Wrocław: E-Wydawnictwo. Prawnicza i Ekonomiczna Biblioteka Cyfrowa. Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego, ISBN 9788361370703.
 
2.
Borkowski G. (2014), Zwolnienie osoby prawnej od kosztów sądowych w sprawach cywilnych – standardy europejskie, w: Nowe zasady w zakresie kosztów sądowych w postępowaniu cywilnym, red. K. Markiewicz, Warszawa: Wydawnictwo C.H.Beck, ISBN 9788325558925.
 
3.
Bukowski T. (1971), Rozstrzyganie o kosztach procesu cywilnego, Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze.
 
4.
Dios Marcer J.M. de (2013), La armonización comunitaria de la asistencia jurídica gratuita en los litigios transfronterizos. Comentario a la Directiva 2002/8/CE del Consejo, de 27 de enero de 2003 destinada a mejorar el acceso a la justicia en los litigios transfronterizos mediante el establecimiento de reglas mínimas comunes relativas a la justicia para dichos litigios, Revista General de Derecho Europeo nr 1; ISSN-e 1696-9634.
 
5.
Dyś-Branicka I. (2016), Odpłatność wymiaru sprawiedliwości w sprawach cywilnych w świetle konstytucyjnej zasady prawa do sądu, Przegląd Prawa Konstytucyjnego nr 5; ISSN 2082-1212.
 
6.
Flaga-Gieruszyńska K. (2014), Idea pomocy prawnej z urzędu w postępowaniu cywilnym, w: Aequitas sequitur legem. Księga jubileuszowa z okazji 75. urodzin Profesora Andrzeja Zielińskiego, red. K. Flaga-Gieruszyńska, G. Jędrejek, Warszawa: Wydawnictwo C.H.Beck, ISBN 9788325567378.
 
7.
Gonera K. (2006), Komentarz do ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, Warszawa: Wydawnictwo LexisNexis; ISBN 9788376200101.
 
8.
Gonera K. (2014), Zwolnienie od kosztów sądowych w sprawach cywilnych – uwagi de lege lata i de lege ferenda, w: Nowe zasady w zakresie kosztów sądowych w postępowaniu cywilnym, red. K. Markiewicz, Warszawa: Wydawnictwo C.H.Beck, ISBN 9788325558925.
 
9.
Knysiak-Molczyk H. (2010), Prawo pomocy w postępowaniach: sądowoadministracyjnym i cywilnym, Administracja. Teoria. Dydaktyka. Praktyka nr 2, ISSN: 1896-0049.
 
10.
Korzan K. (1992), Koszty postępowania cywilnego a nakłady państwa na utrzymanie wymiaru sprawiedliwości, Gdańsk: Wydawnictwo Prawnicze i Ekonomiczne „Lex”.
 
11.
Kunc-Urbańczyk K. (2015), Sądowa interpretacja przesłanki „utrzymania koniecznego” przy zwalnianiu osoby fizycznej od kosztów sądowych, w: Swoiste źródła prawa, red. B. Dolnicki, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego; ISBN: 9788380124646.
 
12.
López Simó F., Torres Lana J.Á. (2010), Replies of Spanish reporters to the questionnaire about cost and fee allocation in civil procedure, s. 7, http://www-personal.umich.edu/... (data wejścia 14.10.2018 r.).
 
13.
Łazarska A., Semeniuk A. (2014), Uproszczenie systemu kosztów sądowych. Generalne założenia reformy systemu kosztów sądowych, w: Nowe zasady w zakresie kosztów sądowych w postępowaniu cywilnym, red. K. Markiewicz, Warszawa: Wydawnictwo C.H.Beck, ISBN 9788325558925.
 
14.
Maliszewska-Nienartowicz J. (2010), Implementacja dyrektywy 2003/8/WE w polskim porządku prawnym, w: Stosownie prawa Unii Europejskiej przez sądy, t. 1, red. A. Wróbel, wyd. 2, Warszawa: Wolters Kluwer, ISBN: 9788376010489.
 
15.
Oklejak A., Sorysz M. (2007), Koszty sądowe w sprawach cywilnych. Komentarz, Warszawa: Wydawnictwo C.H.Beck, ISBN: 9788374836364.
 
16.
Rylski P. (2015), Analiza prawnoporównawcza, w: Ustawa o kosztach sądowych w sprawach cywilnych. Analiza funkcjonowania – wnioski de lege ferenda, koncepcja M. Wild, Warszawa: Instytut Wymiaru Sprawiedliwości; ISBN: 9788390714127.
 
17.
Rząsa G. (2005), Konstytucyjne aspekty pomocy prawnej udzielanej osobom ubogim, Przegląd Legislacyjny nr 3-4; ISSN: 1426-6989.
 
18.
Sadomski J. (2015), Koszty sądowe w sprawach cywilnych a europejska Konwencja o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, w: Ustawa o kosztach sądowych w sprawach cywilnych. Analiza funkcjonowania – wnioski de lege ferenda, koncepcja M. Wild, Warszawa: Instytut Wymiaru Sprawiedliwości; ISBN: 9788390714127.
 
19.
Sorysz M. (2011), Zwolnienie od kosztów sądowych w postępowaniu cywilnym – zagadnienia wybrane, Monitor Prawniczy nr 4, ISSN: 1230-6509.
 
20.
Stasiak J. (2010), Zwolnienie od kosztów sądowych, Warszawa: Wydawnictwo LexisNexis; ISBN: 9788376203331.
 
21.
Trociuk S. (2005), Pomoc prawna dla osób ubogich jako forma zapewnienia skutecznego dostępu do krajowego i europejskiego wymiaru sprawiedliwości, w: Dostęp obywateli do europejskiego wymiaru sprawiedliwości, red. H. Izdebski, H. Machińska, Warszawa: Biuro Informacji Rady Europy; ISBN: 8360216207.
 
22.
Waligórski M. (1947), Polskie prawo procesowe cywilne. Funkcja i struktura procesu, Warszawa: Gebethner i Wolff.
 
23.
Wetoszka D., Rydlichowski M. (2013), Ustawa o prawie pomocy w postępowaniu w sprawach cywilnych. Komentarz, Warszawa: Wydawnictwo LexisNexis; ISBN: 9788378067672.
 
24.
Wild M. (2015), Koszty sądowe w sprawach cywilnych a Konstytucja RP, w: Ustawa o kosztach sądowych w sprawach cywilnych. Analiza funkcjonowania – wnioski de lege ferenda, koncepcja M. Wild, Warszawa: Instytut Wymiaru Sprawiedliwości; ISBN: 9788390714127.
 
eISSN:2391-789X
ISSN:1734-2031
Journals System - logo
Scroll to top