Cel pracy:
Celem artykułu jest przedstawienie ewolucji relacji pojęć prawa i społeczeństwa od czasów powojennych po współczesne oraz jej praktyczne konsekwencje dla współczesnej kultury polityczno- prawnej, z uwzględnieniem okresu przedwyborczego, ukazującego wpływ ideologii, polityki i współczesnej metody (tworzenia i) wykładni prawa na osłabienie demokracji.

Materiał i metody:
Metodologię oparto na badaniach historyczno- opisowych i empirycznych teorii prawa, uzupełnionych niezbędnymi rozważaniami nauk politycznych i społecznych. Ich uwzględnienie pozwala wyjaśnić, jak przyjmowane założenia polityczne zdeterminowały teoretycznoprawne ujęcie prawa (i jego wykładnię), społeczeństwa.

Wyniki:
Przedstawione rozważania wyjaśniają kształtowanie relacji prawa i społeczeństwa w powojennej historii Polski. Stawiane za punkt wyjścia twierdzenie, iż koncepcja prawa jest zawsze związana z koncepcją społeczeństwa i na nią w praktyce silnie oddziałuje, znajduje odzwierciedlenie w doświadczeniach historyczno- politycznych, w wyniku których w Polsce występuje współcześnie polityczne tworzenie prawa, mające negatywne konsekwencje dla rozwoju społeczno- gospodarczego.

Wnioski:
Powojenne „upartyjnienie” prawa przyczyniło się do ujmowania społeczeństwa, jako pojęcia wyrażającego interesy polityczne partii, a po okresie transformacji ustrojowej- do utworzenia społeczeństwa obywatelskiego, jako opozycji przeciw totalitarnemu państwu socjalistycznemu, zbudowanej na tożsamości politycznej i ideologicznej. W ten sposób współczesne społeczeństwo stało się instrumentem walki ideologicznej, wykorzystywanym do realizacji celów politycznych i podporządkowania im prawa i społeczeństwa. Znajduje to dobitny wyraz w okresie okołowyborczym, gdy polaryzacja polityczna zastępuje racjonalne myślenie wyborczymi emocjami, celem wygranej w wyborach.