PRACA POGLĄDOWA
Postrzeganie problemu badawczego w naukach o bezpieczeństwie
Więcej
Ukryj
2
Wojskowa Akademia Techniczna
4
Akademia WSB w Dąbrowie Górniczej
Data nadesłania: 22-05-2024
Data ostatniej rewizji: 09-08-2024
Data akceptacji: 13-08-2024
Data publikacji: 22-09-2024
JoMS 2024;58(4):156-178
SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
Celem artykułu jest wyjaśnienie stosowanych w badaniach bezpieczeństwa wybranych pojęć a w szczególności: „problem naukowy”, „problem badawczy” oraz „pytania badawcze”. W literaturze przedmiotu oraz w procesie recenzowania prac promocyjnych spotyka się nieścisłości i zbyt dużą dowolność w interpretacji tych pojęć, stąd w przekonaniu autorów wymaga to ich ponownego wyjaśnienia. Artykuł posiada charakter przeglądowy, a zatem do jego opracowania autorzy stosowali metodę badania wybranych treści literatury przedmiotu oraz dialektyki, które były wystarczające do wyjaśnienia rozważanych zagadnień. W wyniku dyskursu podczas seminariów w Centrum Metodologii Badań w Naukach o Bezpieczeństwie w Akademii WSB i porównywaniu stanowisk poznawczych wielu filozofów nauki przyjęto, że proces badań inicjuje identyfikacja problemu naukowego oraz jego doprecyzowanie przez badacza do procesu badań jako problem badawczy. W literaturze przedmiotu oraz w pracach promocyjnych dostrzega się niekiedy dość dowolne podejście do procesu zorganizowania i prowadzenia badań w naukach o bezpieczeństwie. Dowolne przenoszenie na grunt nauk o bezpieczeństwie wybranych podejść badawczych z różnych teorii poznawczych bez ich dostosowania do problemu badawczego, celu oraz przedmiotu badań powoduje pewien nieład metodologiczno-metodyczny. Wielu autorów pomimo to, że uznają prymat problemu naukowego
i wynikający z niego problem badawczy sugerują, że proces badań inicjuje cel badawczy, który w istocie jest wtórny do przyjętego problemu badawczego.
REFERENCJE (29)
1.
Ajdukiewicz, K. (1985). Język i poznanie. Tom I. Warszawa: PWN.
2.
Apanowicz, J. (2000). Metodologiczne elementy procesu poznania naukowego w teorii organizacji i zarządzania. Gdynia: Wydawnictwo Bernardinum .
3.
Arystoteles. (1996). Metafizyka. Tom 1. Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL.
4.
Awicenna. (2010). Księga wiedzy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN .
6.
Becker, H.S. (2018). Triki badawcze w socjologii. Jak w pełni wykorzystać potencjał badań społecznych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN .
7.
Berkeley, G. (2005). Traktat o zasadach ludzkiego poznania. Kraków: Wydawnictwo Zielona Sowa .
8.
Charmaz, K. (2014). Teoria ugruntowana w XXI wieku. Zastosowanie w rozwijaniu badań nad sprawiedliwością społeczną. W: N.K. Denzin, Y.S. Lincoln (red.). Metody badań jakościowych. Tom 1. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN .
9.
Creswell, J.W. (2013). Projektowanie badań naukowych. Metody jakościowe, ilościowe i mieszane. Kraków: Wydawnictwo UJ.
10.
Czupryński, A. (2020). Istota nauk o bezpieczeństwie. Zeszyty Naukowe SGSP,73(1), 81–101.
11.
Czupryński, A. (2021). System bezpieczeństwa narodowego. W: A. Czupryński, J. Falecki, R. Kochańczyk, Policja w systemie bezpieczeństwa narodowego. Dąbrowa Górnicza: Wydawnictwo Naukowe Akademii WSB .
12.
Czupryński, A. (2023a). Geneza i ewolucja metody naukowej w procesie badań. W: A. Czupryński, M. Feltynowski, R. Kochańczyk (red. nauk.). Metoda naukowa w badaniach bezpieczeństwa. Wybrane elementy. Dąbrowa Górnicza: Wydawnictwo Naukowe Akademii WSB.
13.
Czupryński, A. (2023b). Problem naukowy a problem badawczy. W: A. Czupryński, M. Feltynowski, R. Kochańczyk (red. nauk.), Metoda naukowa w badaniach bezpieczeństwa. Wybrane elementy. Dąbrowa Górnicza: Wydawnictwo Naukowe Akademii WSB.
14.
Durkheim, É. (2000). Zasady metody socjologicznej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
15.
Feyerabend, P.K. (1979). Jak być dobrym empirystą? Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
16.
Feyerabend, P.K. (1996). Zabijanie czasu. Kraków: Wydawnictwo Znak.
17.
Feyerabend, P.K. (2021). Przeciw metodzie. Warszawa: Wydawnictwo Aletheia.
18.
Glaser, B.G., Strauss, A.L. (2009). Odkrywanie teorii ugruntowanej. Strategie badania jakościowego. Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos.
19.
Glen, A. (2021). Podstawy poznania bezpieczeństwa podmiotowego. Siedlce: Wydawnictwo UP-H.
20.
Gnitecki, J. (1993). Zarys metodologii badań w pedagogice empirycznej. Zielona Góra: Wydawnictwo WSP.
21.
Gottfried, G. 2007). Teoria poznania od Kartezjusza do Wittgesteina. Kraków: Wydawnictwo WAM.
22.
Ingarden, R. (1971). U podstaw teorii poznania. Warszawa: PWN.
23.
Kuhn, T.S. (2009). Struktura rewolucji naukowych. Warszawa: Wydawnictwo Aletheia.
24.
Niżnik, J. (1979). Przedmiot poznania w naukach społecznych. Warszawa: PWN.
25.
Nowak, S. (1970). Metodologia badań socjologicznych. Warszawa: PWN.
26.
Popper, K. (2012). Wiedza obiektywna. Ewolucyjna teoria epistemologiczna. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
27.
Siemianowski, A. (1976). Poznawcze i praktyczne funkcje nauk empirycznych. Warszawa: PWN.
28.
Skorny, Z. (1984). Prace magisterskie z psychologii i pedagogiki: przewodnik metodyczny dla studiujących nauczycieli. Warszawa: Wydawnictwo Szkolne i Pedagogiczne.
29.
Sztumski, J. (1999). Wstęp do metod i technik badań społecznych. Katowice: Wydawnictwo Śląsk.