PRACA ORYGINALNA
Płeć i wykształcenie a świadomość zagrożeń związanych z korzystaniem z Internetu – perspektywa relacji interpersonalnych
 
Więcej
Ukryj
1
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu
 
2
Uniwersytet Pomorski w Słupsku
 
Zaznaczeni autorzy mieli równy wkład w przygotowanie tego artykułu
 
 
Data nadesłania: 01-11-2024
 
 
Data ostatniej rewizji: 22-02-2025
 
 
Data akceptacji: 26-02-2025
 
 
Data publikacji: 10-04-2025
 
 
Autor do korespondencji
Joanna Katarzyna Grubicka   

Uniwersytet Pomorski w Słupsku
 
 
JoMS 2025;61(1):90-113
 
SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
Cel pracy:
Celem artykułu jest określenie, w jaki sposób poziom wykształcenia oraz płeć wpływają na świadomość zagrożeń związanych z korzystaniem z technologii cyfrowych, ze szczególnym uwzględnieniem problematyki relacji interpersonalnych.

Materiał i metody:
Materiał i metody: Narzędzie badawcze: Autorski kwestionariusz „Świadomość zagrożeń internetowych a płeć i wykształcenie – kwestionariusz relacji online” opracowany na potrzeby badania. Paradygmat badawczy obejmował podejście ilościowe i jakościowe, mające na celu zbadanie zachowań użytkowników Internetu w kontekście potencjalnych zagrożeń związanych z uzależnieniem od sieci. Materiał i metody: Próba badawcza składała się z 550 osób, które zostały dobrane metodą losową. W analizie statystycznej zastosowano współczynnik korelacji rho-Spearmana w celu zbadania zależności między zmiennymi, a także test Manna-Whitneya do porównania grup o różnych cechach demograficznych.

Wyniki:
Wyniki: Wyniki badań oraz wnioski płynące z analizowanej literatury wskazują na konieczność wdrożenia działań edukacyjnych w szkołach oraz szerokiej edukacji społeczeństwa za pośrednictwem mediów masowych (kampanii społecznych). Działania te powinny obejmować nie tylko tematykę poświęconą cyberzagrożeniom technologicznym, ale także problematykę cyberprzemocy.

Wnioski:
Wnioski: Badania wykazały również istotne różnice w świadomości zagrożeń między płciami oraz wpływ wykształcenia na postrzeganie tych zagrożeń. Kobiety posiadają większą świadomość zagrożeń wynikających z poznawania nowych osób przez Internet niż mężczyźni, co potwierdzają analizy statystyczne.
Licencja
REFERENCJE (40)
1.
Adamski, A. (2012). Media w analogowym i cyfrowym świecie. Wpływ cyfrowej rewolucji na rekonfigurację komunikacji społecznej. Warszawa: Dom Wydawniczy Elipsa.
 
2.
Amnesty International. (2023). Cyberprzemoc krzywdzi naprawdę. Prawie co piąta młoda dziewczyna doświadczyła cyberprzemocy. Pobrano z https://www.amnesty.org.pl/bad... (dostęp: 08.03.2025).
 
3.
Auleytner J., Grewiński M. Pandemia koronawirusa i ryzyka społeczne z nią związane a chaos w zarządzaniu państwem – dokąd zmierzamy? Pobrano z https://izss.uken.krakow.pl/wp... (dostęp: 08.03.2025).
 
4.
Bębas, S., Jędrzejko, M. Z. (2017). Cyberprzestrzeń – próba diagnozy głównych zagrożeń. W: S. Bębas, M.Z. Jędrzejko, K. Kasprzak, A. Szwedzik, A. Taper (red.), Cyfrowe dzieci: zjawisko, uwarunkowania, kluczowe problemy. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Aspra-JR.
 
5.
Białek, A. (2022). Jak powstał Internet – historia wynalazku, bez którego nie wyobrażamy sobie życia. National Geographic Polska. Pobrano z https://www.national-geographi... (dostęp: 08.03.2025).
 
6.
CISCO (2019). Raport o zagrożeniach. Luty 2019. Ochrona przed kluczowymi zagrożeniami w obecnych czasach. Pobrano z https://www.cisco.com/c/dam/gl... (dostęp: 08.03.2025).
 
7.
CBOS. (2019). Korzystanie z Internetu – komunikat z badań (Nr 95). Warszawa: CBOS. ISSN 2353-5822.
 
8.
CERT Polska. (2023). Krajobraz bezpieczeństwa polskiego Internetu w 2022 roku. NASK. Pobrano z https://cert.pl/uploads/docs/R... (dostęp: 08.03.2025).
 
9.
Duda, D. (2024). Kompetencje cyfrowe użytkowników cyberprzestrzeni newralgicznym komponentem systemu cyberbezpieczeństwa Rzeczypospolitej Polskiej. Praca doktorska. WAT. Pobrano z https://bip.wat.edu.pl/bip/dok... (dostęp: 08.03.2025).
 
10.
Google Blog Polska. (2022, 25 listopada). Jesteśmy coraz bardziej świadomi zagrożeń w sieci. Technologia, produkty, kultura i informacje z Google. Pobrano z https://polska.googleblog.com/... (dostęp: 08.03.2025).
 
11.
Grądzki, W. (2023). Współczesne wyzwania społeczeństwa informacyjnego. Journal of Modern Science, 52(3), 458-477. https://doi.org/10.13166/jms/1....
 
12.
Grochala, M. (2023, 25 kwietnia). Efekt halo, czyli jaki wpływ ma pierwsze wrażenie? Lifestyle i wydarzenia. Lancerto. Pobrano z https://www.lancerto.com/pl/bl... (dostęp: 08.03.2025).
 
13.
Grohol, J.M. Internet addiction guide. Internet addiction guide. 1999 [updated 2005, April 16; cited 2011 April 20]; Pobrano z http: //psychcentral.com/ netaddiction/ (dostęp: 08.03.2025).
 
14.
Groth, J. (2010). Cyberstalking – perspektywa psychologiczna. Forum Oświatowe, 2(43).
 
15.
Grubicka, J., Kompowska-Marek R. (2024). Przestrzeń cyfrowa w ponowoczesności jednostka – technologia – profilaktyka. Warszawa: Difin.
 
16.
Grupa, E. (2024). Ocena ryzyka cybernetycznego, czyli jak zapobiegać i reagować na zagrożenia w sieci? Pobrano z https://www.grupae.pl/ocena-ry... (dostęp: 08.03.2025).
 
17.
IAB Polska (2016/2017). Internetowa kultura obrażania. Pobrano z https://iab.org.pl/wp-content/... (dostęp: 08.03.2025).
 
18.
Jastrzębska, J. (2020). Internet jako miejsce nawiązywania relacji interpersonalnych. Grupy społeczne w obszarze cyberprzestrzeni. Kwartalnik Naukowy Fides Et Ratio, 42(2), 92–100. https://doi.org/10.34766/fetr.....
 
19.
Klonowska I., Stawnicka J. (2018). Płeć determinantem różnicującym pracę dzielnicowego: analiza badań krzyżowych : ujęcie społeczno-pedagogiczno-psychologiczne. Warszawa: Komenda Główna Policji, s. 305.
 
20.
Kozłowski, A. (2017). Świadomość zagrożenia to fundament cyberbezpieczeństwa (analiza) Pobrano z https://cyberdefence24.pl/swia... (dostęp: 08.03.2025).
 
21.
Małek, M., Mórawski, K. (2021). Wywiad z prof. J. Kreftem. Cyberprzestrzeń to lustrzane odbicie nierówności społecznych w rzeczywistości. IT@BANK. Miesięcznik Finansowy BANK.
 
22.
Mullen, P.E., Pathe, M., & Purcell, R. (2009). Stalkers and their victims. Cambridge: Cambridge University Press.
 
23.
NASK (2024). Polaryzacja społeczeństwa jako cel dezinformacji. Pobrano z https://nask.pl/magazyn/polary... (dostęp: 08.03.2025).
 
24.
Orange (2021). Wykluczenie społeczno-cyfrowe w Polsce.. Stan zjawiska, trendy, rekomendacje. Pobrano z https://fundacja.orange.pl/app... (dostęp: 08.03.2025).
 
25.
Penszko, P., Wasilewska, O. (2025). Krytyczne myślenie, ocena wiarygodności informacji. Wnioski z międzynarodowych badań edukacyjnych i przeglądu literatury. Instytut Badań Edukacyjnych. Pobrano z https://ibe.edu.pl/images/publ... (dostęp: 08.03.2025).
 
26.
Plichta, P., Pyżalski, J., Barlińska, J. (2018). Cyberprzemoc a kreowanie własnego wizerunku w internecie – co w ich mechanizmach zmienia niepełnosprawność młodych dorosłych osób. Interdyscyplinarne Konteksty Pedagogiki Specjalnej, 20.
 
27.
PWN. (2024). Świadomość. W: Słownik języka polskiego PWN. Pobrano z https://sjp.pwn.pl/slowniki/%C... (dostęp: 08.03.2025).
 
28.
Siemieniecka, D., Skibińska, M. (2019). Cyberprzemoc w doświadczeniu studentów kierunków pedagogicznych WNP UMK w Toruniu – raport z badań. Głos Uczelni.
 
29.
Siemieniecka, D. &Skibińska, M. (2019a). Stalking and cyberstalking as a form of violence. Society. Integration. Education. Proceedings of the International Scientific Conference, 3, 403– 413.
 
30.
Siemieniecka, D., Skibińska, M., Majewska K. (2020). Cyberagresja – zjawisko, skutki, zapobieganie. Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK.
 
31.
SMSAPI (2024). Bezpieczeństwo cyfrowe Polaków: Oszustwa internetowe i zagrożenia komunikacji mobilnej. Jak bronić się przed oszustwami internetowymi? Pobrano z https://www.smsapi.pl/static/f... (dostęp: 08.03.2025).
 
32.
Spurek, S. (2024). Cyberprzemoc wobec kobiet w Polsce. Raport z badań. Pobrano z https://sylwiaspurek.pl/wp-con.... (dostęp: 08.03.2025).
 
33.
Stech, G. (2019). Jak budować świadomość cyberzagrożeń. Pobrano z https://www.computerworld.pl/a... (dostęp: 08.03.2025).
 
34.
Szczęsna, A., Zalewska, E., Zegarow, P., Sowiński, P., Michałowski, A., Dąbrowski, M. (2023). Od zgłoszenia do reakcji: Raport z badania szkodliwych treści w serwisach internetowych. NASK Państwowy Instytut Badawczy. Pobrano z https://cyberpolicy.nask.pl/wp... (dostęp: 08.03.2025).
 
35.
Ślósarz, L. (2024). Autoprezentacja a komunikacja zapośredniczona przez komputer. Wrocław: Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu.
 
36.
Tomczyk, Ł. (2014). Zagrożenia dla urządzeń mobilnych. W: J. Lizut (red.), Zagrożenia cyberprzestrzeni: kompleksowy program dla pracowników służb społecznych (s. 281– 287). Warszawa: Wyższa Szkoła Pedagogiczna im. Janusza Korczaka. Pobrano z https://cyberprofilaktyka.pl/p... (dostęp: 07.01.2025).
 
37.
Wojtkowska, A., Hewiak, E., Gąsiorowska, A. (2023). Nadużywanie mediów elektronicznych przez dzieci i młodzież: badanie rozpowszechnienia problemu, jego determinantów i nowej interwencji profilaktycznej redukującej skalę problemu. Pobrano z https://kcpu.gov.pl/wp-content... (dostęp: 02.01.2025).
 
38.
Woźniakowska-Fajst, D. (2019). Stalking i inne formy przemocy emocjonalnej. Studium kryminologiczne. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
 
39.
Wysocka-Pleczyk, M. (2014). Człowiek zalogowany – wirtualne społeczności 2. Pobrano z https://open.icm.edu.pl/items/... (dostęp: 02.11.2024).
 
40.
Związek Pracodawców Branży Internetowej IAB Polska. Money (2023). Bezpieczeństwo w sieci: nowe technologie i AI. IAB Polska. Pobrano z https://money2.wpcdn.pl/raport... (dostęp: 02.01.2025).
 
eISSN:2391-789X
ISSN:1734-2031
Journals System - logo
Scroll to top