O czasopiśmie
O czasopiśmie
Kolegium Redakcyjne
Rada Naukowa
Recenzenci
Kodeks Etyczny
Wydania Specjalne
Terminy czasopisma
RODO - informacje o przetwarzaniu danych osobowych
Indeksacja
Licencje i dostęp
Archiwum
Dla autorów
Zasady publikacji
Techniczna instrukcja dla autorów
Umowa o udzielenie nieodpłatnej licencji CC BY-SA
Oświadczenie autora o prawach autorskich
Procedura publikacji
Kontakt
O czasopiśmie
O czasopiśmie
Kolegium Redakcyjne
Rada Naukowa
Recenzenci
Kodeks Etyczny
Wydania Specjalne
Terminy czasopisma
RODO - informacje o przetwarzaniu danych osobowych
Indeksacja
Licencje i dostęp
Odpowiedzialność ekonomistów za kryzysy gospodarcze - zakres i oddziaływanie
1
Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu
2
Poznań University of Economics and Business
3
Szkoła Główna Handlowa w Warszawie
Data nadesłania: 19-06-2022
Data ostatniej rewizji: 12-02-2023
Data akceptacji: 22-02-2023
Data publikacji: 29-04-2023
JoMS 2023;50(1):132-167
SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
Celem artykułu jest udzielenie odpowiedzi na pytanie zadane w tytule: czy przedstawiciele zawodu ekonomisty ponoszą odpowiedzialność za wywoływanie i przebieg kryzysów gospodarczych? Autorzy dokonali krytycznego przeglądu literatury przedmiotu, zarówno światowej, jak i polskiej. Przeprowadzone rozważania pozwoliły na sformułowanie wniosku, że trudności ekonomistów w zmaganiach z poznaniem i wyjaśnieniem kryzysów gospodarczych wynikają z dwóch głównych grup przyczyn: endogenicznych i endogenicznych w stosunku do nauk ekonomicznych.
Artykuł składa się z trzech części. W pierwszej podjęto zagadnienie zdolności do wyjaśniania kryzysów przez współczesne nauki ekonomiczne w kontekście ich istoty, funkcji oraz osobliwości. Przedmiotem rozważań w drugiej części jest oddziaływanie ekonomistów na realną gospodarkę, a w szczególności kanały transmisji wiedzy ekonomicznej i oraz związana z tym kwestia odpowiedzialności za kryzysy gospodarcze. W kolejnej części pole rozważań zostało jeszcze poszerzone, a uwaga została skoncentrowania rozstrzygnięciu kwestii czy w praktyce funkcjonowania współczesnej gospodarki rynkowej mamy do czynienia raczej z powtarzalnymi, ale przemijającymi kryzysami kapitalizmu, czy też doświadczamy kryzysu kapitalizmu jako porządku społeczno-ekonomicznego.
REFERENCJE (63)
1.
Akerlof, G.A., Shiller, R.J. (2021). Złowić frajera. Ekonomia manipulacji i oszustwa. PTE.
4.
Beinhocker, E.D. (2013). Reflexivity, complexity and the nature of social science. Journal of Economic Methodology, 20 (4), 330–342.
6.
Bronk, R. (2013). Reflexivity Unpacked: Performativity, Uncertainty and Analytical Monocultures. Journal of Economic Methodology, 20 (4), 160–184.
7.
Brzeziński, M., Gorynia, M., Hockuba, Z. (2009). Między imperializmem a kooperacją. Ekonomia a inne nauki społeczne na początku XX wieku. W: B. Fiedor, Z. Hockuba (red.), Nauki ekonomiczne wobec wyzwań współczesności, s. 50–82. Polskie Towarzystwo Ekonomiczne.
8.
Burnewicz, J. (2021). Filozofia i metodologia nauk ekonomicznych, Wydawnictwo Naukowe PWN.
9.
Butler-Sloss, S., Beckmann, M. (2021). Economics journals’ engagement in the planetary emergency: a misallocation of resources?. Economists for Future, 1–14, https://econ4future.org/wp-con... (dostęp: 15.06.2022).
10.
Ciborowski, R., Kargol-Wasiluk, A., Zalesko, M. (2013). Idee liberalne w ekonomii 20 lat po śmierci Friedricha von Hayeka. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku.
12.
DeMartino, G.F. (2014). The Economists Oath: On the Need for and Content of Professional Economic Ethics. Business Ethics Quarterly, 24 (2), 283–287.
13.
Dubois, E. (2016). Political Business Cycles 40 Years after Nordhaus. Springer Verlag, 166 (1–2), 235–259, HAL ID: hal-01291401f. Public Choice, http://hal.archives-ouvertes.f... – 01291401, (dostęp: 15.06.2022).
14.
Dzionek-Kozłowska, J. (2018). Model homo oeconomicus. Geneza, ewolucja, wpływ na rzeczywistość gospodarczą. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
15.
Fiedor, B. (2010). Kryzys gospodarczy czy kryzys ekonomii jako nauki. Ekonomista, (4), 453–466.
16.
Fiedor, B. (2019). Podział na ortodoksję i heterodoksję w świetle potrzeby pluralizmu metodologicznego w ekonomii, perspektywa mikroekonomiczna. W: M. Gorynia (red.), Ewolucja nauk ekonomicznych. Jedność a różnorodność. Relacje do innych nauk. Problemy klasyfikacyjne.s. 41–56. Polska Akademia Nauk.
17.
Fiedor, B., Gorynia, M. (2020). O silnych i słabych stronach nauk ekonomicznych. Ekonomista, (2), 155–170.
18.
Fiedor, B., Gorynia, M. (2020). Współczesne nauki ekonomiczne – szanse i zagrożenia. W: E. Rutkowska-Tomaszewska, W. Kwaśnicki (red.), Ekonomia jako dyscyplina naukowa i kierunek kształcenia. Aktualne trendy i pożądane kierunki zmian, s. 39–62. Difin.
19.
Fiedor, B., Gorynia, M. (2021). Czy za kryzysy gospodarcze odpowiadają ekonomiści? https://www.obserwatorfinansow..., (dostęp: 15.06.2022).
20.
Fischer, L., Hasell, J., Proctor, J.C., Uwakwe, D., Perkins, Z.W., Watson, C. (2018). Pomyśleć ekonomię od nowa. Przewodnik po głównych nurtach ekonomii heterodoksyjnej. Wydawnictwo Ekonomiczne Heterodox.
23.
Gorynia, M. (2018). Współczesne nauki ekonomiczne – tożsamość, ewolucja, klasyfikacje. W: M. Gorynia (red.), Ewolucja nauk ekonomicznych. Jedność a różnorodność. Relacje do innych nauk. Problemy klasyfikacyjne, s. 13–40. Polska Akademia Nauk.
24.
Gorynia, M. (2021). Dokąd zmierzają nauki ekonomiczne?, 4 sierpnia. Rzeczpospolita.
25.
Gorynia, M., Kowalski, T. (2009). Nauki ekonomiczne a kryzys gospodarczy. Studia Ekonomiczne, (3–4), 214–238.
26.
Gorynia, M., Kowalski, T. (2013). Nauki ekonomiczne i ich klasyfikacja a wyzwania współczesnej gospodarki. Ekonomista, (4), 457–474.
27.
Hall, P.A., Soskice, D. (2001). Varieties of Capitalism, Institutional Foundations of Comparative Advantage. Oxford University Press.
29.
Inman, P. (2013). Economics students aim to tear up free-market syllabus. Under-graduates at Manchester University propose overhaul of orthodox teachings to embrace alternative theories. The Guardian, 24 October.
30.
Kindleberger, C. (1978). Manias, Panics, and Crashes: A History of Financial Crises. Basic Books.
31.
Kato, J. (1996). Review Article: Institutions and Rationality in Politics – Three Varieties of Neo-Institutionalists. British Journal of Political Science, 26 (4), 553–582.
32.
Kołodko G.W. (2013), Dokąd zmierza świat. Ekonomia polityczna przyszłości. Warszawa: Prószyński i S-ka.
33.
Lazear, A.P. (2000). Economic Imperialism. Quarterly Journal of Economics, 115 (1), 99–146.
34.
Laeven, L., Valencis, F. (2008). Systemic Banking Crises: A New Database. International Monetary Fund Working Paper, WP/08/224, Washington, DC, November.
35.
Lawder, D. World Bank confirms NYU’s Romer as next chief economist.https://www.metro.us/world-ban..., (dostęp: 20.05.2022).
36.
Licoppe, C. (2010). The „Performative Turn” in science and technology. Towards a linguistic theory of „Technology in Action. Journal of Cultural Economy, 3 (2), 181–188.
37.
Lucas, R, Jr. Macroeconomic Priorities. https://www.princeton.edu/~mar..., (dostęp: 22.03.2022).
39.
Ostapiuk, A. (2021). The Eclipse of Value-Free Economic. The concept of multiple self versus homo oeconomicus. Publishing House of Wrocław University of Economics and Business.
40.
Pabjan, P. (2012). Przekonania ontologiczno-epistemologiczne naukowców a społeczne uwarunkowania nauki. Forum Socjologiczne, (3), 85–120.
41.
Popper, K.R. (1971). The moral responsibility of the scientist. Bulletin of Peace Proposals, 2 (3), 279–283.
42.
Rapacki, R. (2018). Model kapitalizmu w Polsce. Zagrożenia i pożądane kierunki zmian, Konferencja nt. „Ekonomiści o zagrożeniach dla polskiej gospodarki”, PTE, http://www.pte.pl/pliki/2/1/Wa..., (dostęp: 20.03.2022).
45.
Romer, P. (2016). The Trouble with Macroeconomics,https://paulromer.net/trouble-..., (dostęp: 30.03.2022).
48.
Schumpeter J.A. (1976), Capitalism, Socialism and Democracy, George Allen & Unwin.
50.
Senior, W.N. (1852) Four Introductory Lectures of Political Economy. Longman, Brown, Green and Longmans, London,https://ia802604.us.archive.or...., (dostęp: 17.06.2022).
51.
Soros, G. (1987). The Alchemy of Finance. Reading the Mind of the Market, John Willey and Sons. (polskie wydanie: 1996, Alchemia finansów, czyli jak zrozumieć rynek, Znak).
52.
Soros, G. (2013). Fallibility, Reflexivity, and the Human Uncertainty Principle. Journal of Economic Methodology, 20 (4), 309-–329.
53.
Stiglitz, J.E. (2020). Ein Trauma für die Weltwirtschaft. Handelsblatt, Mittwoch, 6. 05. (87).
54.
Stiglitz, J.E., Fitoussi, J.P., Durand, M. (2019). Poza PKB. Mierzmy, co ma znaczenie dla rozwoju społeczno-gospodarczego. OECD – PTE.
55.
Stiglitz, J.E. (2010). Freefall. Jazda bez trzymanki. Ameryka, wolne rynki i tonięcie gospodarki światowej. PTE.
56.
Streeck, W. (2014). Demokracja i kapitalizm biorą rozwód, wywiad, z Wolfgangiem Streeckiem rozmawia Rafał Woś. https://biznes.gazetaprawna.pl..., (dostęp: 10.03.2022).
57.
Urbanek P. (2020), Ład akademicki w uniwersytecie korporacyjnym. Teorie, instytucje i efektywność, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
58.
Wallerstein, I., Collins, R., Mann, M., Derluguian, G., Calhoun, C. (2016). Czy kapitalizm ma przyszłość? Dialog.
59.
Wallerstein, I., Lilley, S. (2017), Wallerstein on the End of Capitalism, http://intercommunalworkshop.o..., (dostęp: 15.06.2022).
60.
Weintraub, E.R. (1991). Stabilizing Dynamics: Constructing Economic Knowledge. Cambridge University Press.
61.
Wilkin, J. (2016). Instytucjonalne i kulturowe podstawy gospodarowania. Humanistyczna perspektywa ekonomii. Wydawnictwo Naukowe Scholar.
62.
Wilkin, J. (2020). Znaczenie uniwersytetów w epoce postprawdy. Nauka, (1), 67–81.
63.
Zafirowski, M. (2003). Human Rational Behavior and Economic Rationality. Electronic Journal of Sociology, 7 (2), https://sociology.lightningpat..., (dostęp: 27.04.2022).
Udostępnij
ARTYKUŁ POWIĄZANY
| eISSN: | 2391-789X |
| ISSN: | 1734-2031 |
Przetwarzamy dane osobowe zbierane podczas odwiedzania serwisu. Realizacja funkcji pozyskiwania informacji o użytkownikach i ich zachowaniu odbywa się poprzez dobrowolnie wprowadzone w formularzach informacje oraz zapisywanie w urządzeniach końcowych plików cookies (tzw. ciasteczka). Dane, w tym pliki cookies, wykorzystywane są w celu realizacji usług, zapewnienia wygodnego korzystania ze strony oraz w celu monitorowania ruchu zgodnie z Polityką prywatności. Dane są także zbierane i przetwarzane przez narzędzie Google Analytics (więcej).
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
