Nauczyciel w zmieniającej się rzeczywistości społecznej i edukacyjnej
Więcej
Ukryj
1
Polish Naval Academy of the Heroes of Westerplatte in Gdynia
2
Pomeranian University in Słupsk
Zaznaczeni autorzy mieli równy wkład w przygotowanie tego artykułu
Data nadesłania: 30-08-2023
Data ostatniej rewizji: 27-02-2024
Data akceptacji: 04-03-2024
Data publikacji: 28-03-2024
JoMS 2024;55(1):171-190
SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
Cel pracy:
Celem artykułu jest analiza funkcjonowania nauczyciela we współczesnej rzeczywistości społecznej i edukacyjnej.
Materiał i metody:
Metoda analiza piśmiennictwa
Wyniki:
Autorzy wskazywali na teorie analizy struktury społecznej, roli społecznej nauczyciela, tożsamości zawodowej, kompetencji, stosunku do polityki edukacyjnej. Autorzy zwrócili również uwagę na wybrane przyczyny braku poczucia bezpieczeństwa nauczycieli w kreowaniu swojej roli zawodowej.
Wnioski:
Współczesna oświata napotyka zarówno na problemy związane z jej usytuowaniem w ramach zmieniającej się struktury społecznej, jak również w zakresie określenia roli społecznej nauczyciela, poczucia jego tożsamości zawodowej, kompetencji czy też stosunku do polityki edukacyjnej. Stąd za ważny uznać należy postulat prowadzenia w sposób ciągły badań obejmujących funkcjonowanie środowiska edukacyjnego zwłaszcza w zakresie:
- właściwego zarządzania zmianami oświatowymi;
- analizy społecznych skutków wprowadzania zmian w systemie kształcenia;
- prognozowania pożądanych kierunków kształcenia w powiązaniu z potrzebami rynku pracy;
- diagnozowania źródeł braku poczucia bezpieczeństwa pracy nauczyciela;
- optymalizacji działań w kreowaniu systemu edukacji poprzez analizę zgłaszanych potrzeb przez nauczycieli, uczniów, ich rodziców i innych interesariuszy.
FINANSOWANIE
Praca sfinansowana ze środków Uniwersytetu Pomorskiego w Słupsku
REFERENCJE (36)
1.
Ameyaw Domfeh, H., Hunsaker, W.D. (2020). The Effect of Job Security on the Commitment of Teachers in Ghana: The Mediating Role of Career Satisfaction, 17, 164-171. WSEAS Transactions on Business and Economics.
https://doi.org/10.37394/23207....
2.
Banach, Cz. (2004). Nauczyciel. w: T. Pilch (red.), Encyklopedia Pedagogiczna XXI wieku, t. 3, 548-553.Wydawnictwo Akademickie Żak.
3.
Bascia, N., Rottmann, C. (2011). What’s so important about teachers’ working conditions? The fatal flaw in North American educational reform, 26(6), 787-802. Journal of Education Policy.
https://doi.org/10.1080/026809....
4.
Brzezińska, A. (2000). Społeczna psychologia rozwoju. Wydawnictwo Scholar.
5.
Buchner, A., Fereniec-Błońska, K., & Wierzbicka, M. (2021). Między pasją a zawodem. Raport o statusie nauczycielek i nauczycieli w Polsce 2021. Dostęp 29.08.2023 z
https://fundacja.orange.pl/app....
6.
Cazes, S., Hijzen, A., & Saint-Martin, A. (2015), Measuring and Assessing Job Quality: The OECD Job Quality Framework, OECD Social, Employment and Migration Working Papers, No. 174, OECD Publishing.
https://doi.org/10.1787/5jrp02....
7.
Center, D. B., Steventon, C. (2001). The EBD Teacher Stressors Questionnaire, 24(3), 323–335. Education and Treatment of Children.
8.
Chang, M.L. (2009). An appraisal perspective of teacher burnout: Examining the emotional work of teachers, 21(3), 193-218. Educational Psychology Review.
https://doi.org/10.1007/s10648....
9.
Ciegis, R., Ramamaleskiena, J., & Strartieme, G. (2009). Theoretical reasoning of the use of indiacators and indices for development assessment, 3(63), 33-40. Engineering Economics.
10.
Dobrołowicz, J. (2022). Deprecjacja zwodu nauczyciela w polskim dyskursie prasowym z okresu zdalnej edukacji, 14(50), 21-34. Roczniki Pedagogiczne.
https://doi.org/10.18290/rped2....
11.
Dylak, S. (1995). Wizualizacja w kształceniu nauczycieli. Wydawnictwo Naukowe UAM.
12.
Gałkowski, J. (2002), Zasady etyki zawodowej – etyka biznesu. w: M. Borkowski, J. Gałkowski (red.), Etyka w biznesie, 13-42. TN KUL.
13.
Gaweł-Luty, E. (2021). Nauczyciel wobec współczesnej rzeczywistości społecznej. w: A. Karpińska, M. Zińczuk, K. Kowalczuk (red.), Nauczyciel we współczesnej rzeczywistości edukacyjnej, 23-37. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku.
14.
Gaweł-Luty, E. (2022). Contemporary labour market as a place of creating a professional identity, 23, 188-199. School-Profession-Labour.
15.
Gulczyńska, A. (2020). Współpraca nauczycieli z rodzicami – systemowe propozycje rozwiązań, 39(2), 181-193. Lubelski Rocznik Pedagogiczny.
https://doi.org/10.17951/lrp.2....
16.
Jarymowicz, M. (2000). Psychologia tożsamości. w: J. Strelau (red.), Psychologia. Podręcznik akademicki, t. 3, 107-125. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
17.
Jarymowicz, M. (2008). Szkic o rozwoju tożsamościowych podstaw identyfikowania się z innymi ludźmi. w: P. Oleś, A. Batory (red.), Tożsamość i jej przemiany a kultura, 147-176. Wydawnictwo Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
18.
Kotusiewicz, A. (2000). Trzy kategorie edukacyjne w myśleniu i działaniu nauczyciela. w: G. Koć-Seniuch, A. Cichocki (red.), Nauczyciel i uczniowie w dyskursie edukacyjnym. Trans Humana.
19.
Kwaśnica, R. (2003). Wprowadzenie do myślenia o nauczycielu. w: Z. Kwieciński, B. Śliwerski (red.), Pedagogika. Podręcznik akademicki, t. 2, 291-319. Wydawnictwo Naukowe PWN.
20.
Lamri, J. (2021). Komepetencje XXI wieku. Wolters Kluwer.
21.
Leek, J., Góralska, R. & Kosiorek, M. (2022). (Un)Sustainable Development in Poland’s Teacher Education Programme: Experiences from a Post-communist Country. w: M. Öztürk, (red.), Engagement with Sustainable Development in Higher Education. Universities as Transformative Spaces for Sustainable Futures, 39-50. Springer.
https://doi.org/10.1007/978-3-....
22.
Lewowicki, T. (1995). O badaniach społeczności pogranicza – od parcjalnych opisów ku elementom Teorii Zachowań Tożsamościowych. w: J. Nikitorowicz (red.). Edukacja międzykulturowa. W kręgu potrzeb, oczekiwań i stereotypów, 13-27. Trans Humana.
23.
Łukasik, J. (2011). Komunikacja a relacje w gronie nauczycieli: o rzeczywistości wykorzenionej z ideału, 4, 54-59. Debata Edukacyjna.
24.
Madalińska-Michalak, J. (2021). Pedeutologia. Prawno-etyczne podstawy zawodu nauczyciela. Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
25.
Maslow, A. (2017). Motywacja i osobowość. Wydawnictwo Naukowe PWN.
27.
Młynarczyk-Sokołowska, A., Szostak-Król, K. (2022). Polska szkoła wobec wyzwań wynikajacych z nowego kontekstu przymusowej migracji. Ku metodyce wspierajacej edukację I integrację uczniów pochodzących z Ukrainy. w: Z. Zbróg (red.), Dzieci z Ukrainy – pomoc, integracja i wsparcie edukacyjne w przedszkolu, w szkole i w instytucjach samorządowych, 233-246. Kieleckie Towarzystwo Naukowe.
28.
Pękala, J.L, Białożyt-Wielonek, K. (2021). Obszary (nie)pewności w pracy współczesnego nauczyciela. Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
29.
Piekarski, G., Piotrów, E. (2022). Styles of coping with stressful situations and the phenomenon of Professional burnout of special educators, 2(46), 59-78. Colloquium.
https://doi.org/10.34813/14col....
30.
Vasilea, C., Margaritoiub, A. & Eftimiec, S. (2011). Security needs among teachers, 29, 1251-1256. Procedia – Social and Behavioral Sciences.
https://doi.org/10.1016/j.sbsp....
31.
Wiatrowski, Z. (2007a). Praca jako wartość uniwersalna i jako problem XXI wieku. w: W. Furmanek (red.), Praca człowieka jako kategoria współczesnej pedagogiki, 51-62. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.
32.
Wiatrowski, Z. (2007b). Działalność zawodowa jako sposób określenia swojej tożsamości, 51,65-69. Pedagogika Pracy.
33.
Wiłkomirska, A. (2005). Ocena kształcenia nauczycieli w Polsce. Wydawnictwo Instytutu Spraw Publicznych.
34.
Wołoszyn, S. (1997). Nauczyciel. w: W. Pomykało (red.), Encyklopedia pedagogiczna, 439-445. Fundacja Innowacja.
36.
Zalewska-Bujak, M. (2022). Źródła i przestrzenie deficytów satysfakcji zawodowej nauczycieli, 21(59), 21-31. Horyzonty Wychowania.
https://doi.org/10.35765/hw.20....