PL EN
ORIGINAL PAPER
Marginalisation and stereotypes relating to the elderly in the context of social changes and family problems. Generation gap and methods of prevention in Poland
 
More details
Hide details
1
Pontifical University John Paul II in Cracow
 
2
The John Paul II Catholic University of Lublin
 
 
Submission date: 2024-06-18
 
 
Final revision date: 2024-11-03
 
 
Acceptance date: 2024-12-05
 
 
Publication date: 2024-12-29
 
 
Corresponding author
Bartosz Łukaszewski   

Pontifical University John Paul II in Cracow
 
 
JoMS 2024;60(6):568-591
 
KEYWORDS
TOPICS
ABSTRACT
Objectives:
The general aim of the present study is the sociological conceptualization of the problem of social marginalization and stereotypes relating to old people by the analysis of the “generation gap”, its factors and indicators as well as presentation of methods which may help counteract the exclusion and perception of such people under false, widely-held opinions.

Material and methods:
Present social change in Poland was analyzed based on the European Social Survey 10 (ESS 10) data (created, selected subset containing style of life variables, health variables, satisfaction of life variables, economic and “everyday life variables” – certain kind of subjective well being index). The study also brings up the issues relating to offers of Universities of the Third Age (UTA) an the other institutions (case studies) as the ways to counteract the marginalization of old people.

Results:
Subjective general state of health deteriorates by 26,6% (from the youngest respondents to the oldest age group). Paradoxically, also with age, the satisfaction of life increases by 6,9%. Next it should be stated that the perception of emotional, interpersonal relationships as the stable relationships, not flexible, based also on the traditional values and traditional way of defining the family, is negatively correlated with the age of individual (r=-0,319). It means that the gap between young and old generations is clearly noticeable and young age of individual influences on the contestation of the role of stable, emotional relationships and family in more than 10 percent (r²=0,101).

Conclusions:
The present strategies of counteracting the social exclusions of elderly are effective strictly among them but are not effective in the context of the need of wider reconstruction of the social ties in the intergenerational perspective.

REFERENCES (39)
1.
Barbabella, F., Checcucci, P., Aversa, M.L., Scarpetti, G., Fefè, R., Socci, M., Di Matteo, C., Cela, E., Damiano, G., Villa, M., Amari, D., Montagnino, S.R., D’Agostino, L., Iadevaia, V., Ferrante, A., Lamura, G., Principi, A. (2022). Active ageing policies in Italy Report on the state of the art. Dipartimento per le politche della famiglia. Presidenza del Consiglio dei Ministri. Roma.
 
2.
Białobrzeska, K., Kawula, S. (2006). Wykluczenie i marginalizacja społeczna: wokół problemów diagnostycznych i reintegracji psychospołecznej, Toruń.
 
3.
Borkowska-Kalwas, T. (2000). Stosunek młodszych pokoleń do ludzi starych w ocenie badanych. in: Starzy ludzie w Polsce: społeczne i zdrowotne skutki starzenia się społeczeństwa, Warszawa.
 
4.
Cavanaugh, J. (1997). Starzenie się. in: P. Bryant, A. Colman (ed.) Psychologia rozwojowa, Poznań.
 
5.
Cybulska, A., Stanisławska, M., Skok, A., Rachubińska, K. (2020). Wizerunek starości i osób starszych w opinii wybranej grupy społecznej, 26(3), 249-253. Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu.
 
6.
Durkheim, E. (2018). Il Suicido. Studio di sociologia, Milano.
 
7.
Dzięgielewska, M. (2007). Doświadczanie codzienności przez seniorów, in: E. Dubas (ed.), Uniwersalne problemy andragogiki i geragogiki. Łódź.
 
8.
Eurostat. (2024)., Deaths by suicide in the EU down by 13% in a decade. Access 03.11.2024 from https://ec.europa.eu/eurostat/....
 
9.
Frieske, K.W. (1999). Encyklopedia Socjologii. Prac. Zbior. T. 2. Oficyna Naukowa.
 
10.
Giddens, A. (2005), Socjologia. Warszawa.
 
11.
Jursa, E., Kolbuch, W., Poznańska, P., Sobota, K., Stawarczyk, J., Smoleń, E., Boroń, W. (2018). Wizerunek starości i autorytet osób starszych w opinii młodzieży z uwzględnieniem czynników socjodemograficznych, 8(2), 123-128. Pielęgniarstwo i Zdrowie Publiczne.
 
12.
Kantowicz, E., Olubiński, A. (2003). Działanie społeczne w pracy socjalnej na progu XXI wieku, Toruń.
 
13.
Leszczyńska-Rejchert, A. (2005). Człowiek starszy i jego wspomaganie w stronę pedagogiki starości, Olsztyn.
 
14.
Leszczyńska-Rejchert, A. (2006). Zapobieganie społecznemu wykluczeniu osób starszych. in: K. Białobrzeska, S. Katula (ed.) Wykluczenie i marginalizacja społeczna: wokół problemów diagnostycznych i reintegracji psychospołecznej. Toruń.
 
15.
Lindley, D.V. (1990). Regression and Correlation Analysis, in: J. Eatwell, M. Milgate, P. Newman (ed.), Time Series And Statistics, London 1990.
 
16.
Marczuk, M. (2011). Podłoże, kształtowanie, się i narodziny Lubelskiego Uniwersytetu Trzeciego Wieku. in: S. Steuden, M. Marczak, Starzenie się a satysfakcja z życia, Lublin.
 
17.
Mead, M. (1970). Culture and Commitment: A Study of the Generation Gap, New York.
 
18.
Nowicka, A. (2010). Wybrane problemy osób starszych, Kraków.
 
19.
OECD. (2018). Case Studies on Leaving No One Behind. A companion volume to the Development Co-operation Report, Paris.
 
20.
Padgett, D.K. (2017). Qualitative Methods in Social Work Research, Los Angeles.
 
21.
Pakuła, M. (2011). Przeciwdziałanie marginalizacji osób starszych poprzez edukacyjną ofertę uniwersytetów trzeciego wieku. in: M. Chodkowska, A. Mach (ed.) Pedagogika wobec zagrożeń marginalizacją jednostek, grup i regionów, Rzeszów.
 
22.
Pawson, R. (2006). Evidence-Based Policy. A Realist Perspective, London.
 
23.
Pędlich, W. (1996). Ludzie starzy, Warszawa.
 
24.
Putnam, R. (2000). Bowling Alone: The Collapse and Revival of American Community, New York.
 
25.
Raport CBOS 116/2019, Jakiej pomocy potrzebują osoby starsze i kto im jej udziela?, Warszawa, wrzesień 2019.
 
26.
Raport CBOS BS/22/2007, Między młodością a starością, Warszawa, luty 2007.
 
27.
Raport CBOS 129/2019, Sytuacja społeczno-ekonomiczna seniorów, Warszawa, październik 2019.
 
28.
Sen, K., Prybutok, G. (2019). A Quality Mobility Program Reduces Elderly Social Isolation, 45(1), 14-26. Activities, Adaptation & Aging.
 
29.
Statut Lubelskiego Uniwersytetu Trzeciego wieku, znowelizowany uchwala lubelskiego oddziału towarzystwa wolnej wszechnicy polskiej z dnia 12 czerwca 2007 roku.
 
30.
Susłowska, M. (1989). Psychologia starzenia się i starości, Warszawa.
 
31.
Synak, B. (2002). Polska starość, Gdańsk.
 
32.
Synak, B. (2000). Pozycja społeczna ludzi starszych w warunkach zmian ustrojowych i cywilizacyjno-kulturowych, w: B. Synak, Ludzie starzy w warunkach transformacji ustrojowej, Gdańsk.
 
33.
Szarfenberg, R. (2007). Ubóstwo, marginalność i wykluczenie społeczne. w: G. Firlit-Fensnak, M. Szylko-Skoczny (ed.) Polityka społeczna. Podręcznik akademicki, Warszawa.
 
34.
Szatur-Jaworska, B. (2004). Czy ludzie starzy w Polsce są zbiorowością zmarginalizowaną. in: Samodzielność ludzi starszych z perspektywy medycyny i polityki społecznej (pr. zbior.).
 
35.
Szatur-Jaworska, B. (2000). Ludzie starzy i starość w polityce społecznej, Warszawa.
 
36.
Trafiałek, E. (2002). O nową politykę społeczną wobec starości, in: L. Frąckiewicz, Polska a Europa. Procesy demograficzne u progu XXI, w. Proces starzenia się ludności Polski i jego społeczne konsekwencje, Katowice.
 
37.
Wieczorkowska-Tobis, K., Talarska, D. (2011). Różne oblicza starości, Poznań.
 
38.
Wiśniewska-Mucha, A. (2010). Działalność warszawskich ośrodków wsparcia w przeciwdziałaniu marginalizacji społecznej. in: M. Łuszczyńska, R. Lappen (ed.) Praca socjalna z osobami marginalizowanymi w społeczności lokalnej – doświadczenia polskie i norweskie, Warszawa.
 
39.
Zięba-Kołodziej, B. (2010), Starość – refleksje i oczekiwania ludzi młodych, in. Chrostowska B., Kantowicz E., Kurkowski C. (ed.), Pedagogika społeczna wobec problemów współczesnej młodzieży. Polska pedagogika społeczna na początku XXI wieku. Toruń.
 
eISSN:2391-789X
ISSN:1734-2031
Journals System - logo
Scroll to top