O czasopiśmie
O czasopiśmie
Kolegium Redakcyjne
Rada Naukowa
Recenzenci
Kodeks etyczny
Wydania Specjalne
Terminy czasopisma
RODO - informacje o przetwarzaniu danych osobowych
Indeksacja
Licencje i dostęp
Archiwum
Dla autorów
Zasady publikacji
Techniczna instrukcja dla autorów
Umowa o udzielenie nieodpłatnej licencji CC BY-SA
Oświadczenie autora o prawach autorskich
Procedura recenzowania
Procedura recenzowania
Formularz recenzji
Lista recenzentów
Kontakt
O czasopiśmie
O czasopiśmie
Kolegium Redakcyjne
Rada Naukowa
Recenzenci
Kodeks etyczny
Wydania Specjalne
Terminy czasopisma
RODO - informacje o przetwarzaniu danych osobowych
Indeksacja
Licencje i dostęp
Job crafting w kontekście postrzeganego stresu w pracy wśród przedstawicieli zróżnicowanych grup zawodowych - nauczycieli akademickich, menedżerów i specjalistów
1
Poznan University of Technology
2
Polish Naval Academy in Gdynia
3
Jesuit University Ignatianum in Krakow
4
Adam Mickiewicz University in Poznan
Data nadesłania: 29-08-2023
Data ostatniej rewizji: 13-02-2024
Data akceptacji: 20-02-2024
Data publikacji: 28-03-2024
JoMS 2024;55(1):534-561
SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
Cel pracy:
Przedmiotem rozważań autorów artykułu jest problematyka job crafting (JC) - kształtowania pracy, w relacji do postrzeganego stresu w pracy, wśród przedstawicieli zróżnicowanych grup zawodowych. Celem artykułu jest uzyskanie odpowiedzi na następujące pytania badawcze: Czy uczestniczące w badaniach grupy zawodowe różnią się między sobą pod względem (poszczególnych aspektów i łącznego wyniku) kształtowania pracy, stresu w pracy? Czy istnieje zależność między job craftingiem (kształtowaniem pracy) a poziomem postrzeganego stresu w pracy w badanych grupach?
Materiał i metody:
W badaniach zastosowano zwalidowane kwestionariusze - The Job Crafting Questionnaire i Kwestionariusz Kształtowania Pracy. Poziom postrzeganego stresu badano korzystając z Kwestionariusza Postrzeganego Stresu w Pracy. W badaniach uczestniczyło 138 osób, posiadających wyższe wykształcenie. Cztery grupy respondentów (polscy i zagraniczni nauczyciele akademiccy, menadżerowie i specjaliści) nie różniły się między sobą zarówno pod względem parytetu płci jak i wieku i stażu pracy.
Wyniki:
Badane grupy różnią się między sobą jedynie pod względem kształtowania pracy, natomiast nie występują między nimi statystycznie istotne różnice w postrzeganiu stresu w pracy. Ponadto, wykazano, że między poziomem job craftingu istnieje silna, odwrotnie proporcjonalna zależność, co oznacza, że możliwość kształtowania pracy współwystępuje z niższym poziomem postrzegania stresu.
Wnioski:
Istnienie zależności między kształtowaniem pracy, a postrzeganym stresem zawodowym, w analizowanych grupach potwierdza znaczenie poczucia sprawczości i kontroli w zachowaniu równowagi psychicznej pracownika. Uzyskane dane mają wymiar aplikacyjny i wskazują na możliwość podjęcia szeregu działań podnoszących poziom dobrostanu pracownika i przyczyniających się do rozwoju organizacji.
Przedmiotem rozważań autorów artykułu jest problematyka job crafting (JC) - kształtowania pracy, w relacji do postrzeganego stresu w pracy, wśród przedstawicieli zróżnicowanych grup zawodowych. Celem artykułu jest uzyskanie odpowiedzi na następujące pytania badawcze: Czy uczestniczące w badaniach grupy zawodowe różnią się między sobą pod względem (poszczególnych aspektów i łącznego wyniku) kształtowania pracy, stresu w pracy? Czy istnieje zależność między job craftingiem (kształtowaniem pracy) a poziomem postrzeganego stresu w pracy w badanych grupach?
Materiał i metody:
W badaniach zastosowano zwalidowane kwestionariusze - The Job Crafting Questionnaire i Kwestionariusz Kształtowania Pracy. Poziom postrzeganego stresu badano korzystając z Kwestionariusza Postrzeganego Stresu w Pracy. W badaniach uczestniczyło 138 osób, posiadających wyższe wykształcenie. Cztery grupy respondentów (polscy i zagraniczni nauczyciele akademiccy, menadżerowie i specjaliści) nie różniły się między sobą zarówno pod względem parytetu płci jak i wieku i stażu pracy.
Wyniki:
Badane grupy różnią się między sobą jedynie pod względem kształtowania pracy, natomiast nie występują między nimi statystycznie istotne różnice w postrzeganiu stresu w pracy. Ponadto, wykazano, że między poziomem job craftingu istnieje silna, odwrotnie proporcjonalna zależność, co oznacza, że możliwość kształtowania pracy współwystępuje z niższym poziomem postrzegania stresu.
Wnioski:
Istnienie zależności między kształtowaniem pracy, a postrzeganym stresem zawodowym, w analizowanych grupach potwierdza znaczenie poczucia sprawczości i kontroli w zachowaniu równowagi psychicznej pracownika. Uzyskane dane mają wymiar aplikacyjny i wskazują na możliwość podjęcia szeregu działań podnoszących poziom dobrostanu pracownika i przyczyniających się do rozwoju organizacji.
REFERENCJE (79)
1.
Agyapong, B., Obuobi-Donkor, G., Burback, L, Wei, Y. (2022). Stress, Burnout, Anxiety and Depression among Teachers: A Scoping Review. 19, 10706. Int. J. Environ. Res. Public Health. https://doi.org/10.3390/ijerph....
2.
Bakker, A., Tims, B., Derks, D. (2012). Proactive personality and job performance. 65(10):33-59. Human Relations.
3.
Baltes, P.B., Baltes, M.M. (1991). Psychological perspectives on successful aging: The model of selective optimization with compensation. In Successful Aging: Perspectives from the Behavioral Sciences; Baltes, P.B., Baltes, M.M. (Eds.). Cambridge University Press: New York, NY, USA (pp. 1-34).
4.
Bańka, A. (2016). Psychopatologia pracy. Stowarzyszenie Psychologia i Architektura, Poznań.
5.
Bartkowiak, G.(1999). Orientacja na rozwój i uczenie się osób zatrudnionych w organizacji, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej, Poznań.
6.
Bartkowiak, G. (2009). Człowiek w pracy. Od stresu do sukcesu w organizacji. PWE, Warszawa.
7.
Bartkowiak, G., Krugiełka, A. (2017). Job crafting wśród polskich pracowników. Zarządzanie, t. 3: 187-198. Studia i Prace WNEiZ, Uniwersytet Szczeciński.
8.
Bartkowiak, G., Krugiełka, A. (2018). Job crafting wśród nauczycieli szkół podstawowych i gimnazjów. Sukces w zarządzaniu kadrami, 512:13-26. Prace Naukowe UE, Wrocław.
9.
Bartkowiak, G., Krugiełka, A. (2018a). Job crafting wśród polskich przedsiębiorców i przedstawicieli kadry kierowniczej, w: Przejawy i uwarunkowania. Zasoby ludzkie najmocniejszy potencjał organizacji, Sukces organizacji, część 2, 16(1):19-34, Zarządzanie i Finanse.
10.
Bartkowiak, G., Krugiełka, A. (2019). Job crafting wśród młodszych i starszych nauczycieli akademickich. 53(3):7-102. Edukacja Ekonomistów i Menedżerów.
12.
Bartkowiak, G. (2021). Job crafting jako dążenie pracownika do podmiotowości w pedagogice pracy i psychologii, Wydawnictwo Akademii Marynarki Wojennej, Gdynia.
13.
Bartkowiak, G., Krugiełka, A., Kostrzewa-Demczuk, P., Dachowski, R., Gałek-Bracha, K. (2022). Experiencing Stress among Different Professional Groups in the Context of Their Age.19(622). Int. J. Environ. Res. Public Health. https://doi.org/ 10.3390/ijerph19020622.
14.
Bakker A.B., Demerouti E. (2007). The job demands-resources model: state of art. 22 (3):309-328.Journal of Managerial Psychology.
15.
Bell C., Njoli, N. (2016). The role of big employees in the South African tertiary institution. 2071-078X: 1683-1784. Journal of Human Resource Management.
16.
Berg, J.M., Wrześniewski, A. Dutton J.E. (2007). What is Job Crafting and Why Does It Matter? Theory –To Practice Briefing. Centre for Positive Organizational Scholarship, Michigan Ross School of Business.
17.
Berg, J.M., Wrzesniewski, A., Dutton, J.E. (2010). Perceiving and responsive to challenges in jobcrafting at different ranks: When proactivity requires adaptivity. 31:158-186. Journal of Organizational Behavior. https://doi.org/10.1002/job.64....
18.
Berg, J. M., Dutton, J. E., Wrzesniewski, A. (2013). Job crafting and meaningful work. In: B. J. Dik, Z. S. Byrne, & M. F. Steger (Eds.), Purpose and meaning in the workplace (pp. 81-104). Washington, DC: American Psychological Association.
19.
Bienertova‐Vasku, J., Lenart, P., Scheringer, M. (2020). Eustress and distress: neither good nor bad, but rather the same?42(7):1900238. BioEssays.
20.
Chirkowska-Smolak, T., Grobelny, J. (2016). Konstrukcja i wstępna analiza psychometryczna Kwestionariusza Postrzeganego Stresu w Pracy (PSwP). 22(1):131-139. Psychological Journal.
21.
Cohen, S., Williamson, G. (1988). Perceived stress in a probability sample of the United States. 13, 31-67. The Social Psychology of Health.
22.
Cohen, S., Janicki-Deverts, D., Miller, G.E. (2007). Psychological stress and disease. 298, 14, 1685-1687. The Journal of the American Medical Association.
23.
Demerouti, E. (2014). Design your own job through job crafting. 19(4),237-247. European Psychologist.
24.
Gabcanova, I. (2011). The employees – the most important asset in the organizations. 5(1):1-12. Human Resources Management & Ergonomics.
25.
Grobelny, J. (20015). Skuteczne zarządzanie stresem-studium przypadków. 12:13-15. Bezpieczeństwo Pracy: Nauka i Praktyka.
26.
Grzegorzewska, M.K. (2006). Stres w zawodzie nauczyciela: specyfika, uwarunkowania, następstwa, Wydawnictwo UJ, Kraków.
27.
Hareem, S., Fariha, R., Tazeen, I., (2017). Psychological Empowerment of University Academicians Through Job Crafting in a Challenging Environment, Tom 7, (2),151–158. Global Management Journal of Academic& Corporate Studies.
28.
Hassard, J., Teoh, K.R.H., Visockaite, G., Dewe, P., Cox, T. (2018). The cost of work-related stress to society: A systematic review. 23(1):1-17. J Occup Health Psychol. doi: 10.1037/ocp0000069.
29.
Hobfoll, S. E.(2006). Stres, kultura i społeczność. Psychologia i filozofia stresu. Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk.
30.
Hobfoll, S.E. (2001). The influence of culture, community, and the nescience of culture, community, and the nested-Self in the stress process: advancing conservation of resources theory. 50(3):337-369. Journal of Applied Psychology.
31.
Holman, D,; Escaffi‐Schwar M.; Vasquez, C. A; Irmer, J P; Zapf, D(2024). The effect of the employee perceived training on job satisfaction: the mediating role of workplace stress Journal of Occupational and Organizational Psychology; Leicester Tom 97, Nr/wydanie 1,(March) 47-73.
32.
Jakimiuk, B. (2016). Środowisko pracy jako obszar budowania poczucia własnej wartości i relacji z innymi (Working Environment as an Area of Building Self-esteem and Relationships with Other People). 29(4): 43-54. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, Lublin-Polonia. DOI:10.17951/j.2016.29.4.43.
33.
Judzińska, A. (2013). Stres prozą życia – analiza wybranych grup zawodowych w perspektywie zagrażających bodźców stresowych. 2(4):185-205. Kultura – Społeczeństwo – Edukacja.
34.
Kaczmarska, A., Curyło-Sikora, P. (2016). Problematyka stresu-przegląd koncepcji. 51(4):317-321. Hygeia Public Health.
35.
Kapica, Ł., Baka, Ł. (2021). Czym jest job crafting. Przegląd koncepcji teoretycznych dotyczących kształtowania pracy. 72(4):423-436. Medycyna Pracy.
36.
Kasl, S.V.(1984). When to welcome a new measure. Feb; 74(2):106-8. Journal of Public Health, doi: 10.2105/ajph.74.2.106.
37.
Kasprzak, E., Michalak, M., Minda, M. (2017). Kwestionariusz Kształtowania Pracy-KKP. Polska adaptacja narzędzia. t.12, 4(43):459-475. Psychologia Społeczna.
38.
Knap-Stefaniuk, A., Burkiewicz, Ł. (2019). Work-Related Stress Among Managers – Implications for Family Life. 18(45):73-83. Horyzonty Wychowania, doi: 10.17399/HW.2019.184506.
40.
Kraczla, M. (2013). Wypalenie zawodowe jako efekt długotrwałego stresu. 2: 69-81. Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Humanitas. Zarządzanie.
41.
Kumar, B.A., Suresh, B. V. (2022). Stress Management: Improving Student/Employee Well-Being and Performance. 7(1):209-213. International Journal of Mechanical Engineering.
42.
Lazarus, R. S., Folkman, S. (1984). Stress, appraisal, and coping. New York, NY: Springer.
43.
Leiter, P.M. (2006). Areas of Worklife Survey Manual. Wolfville: Centre for Organizationl Research and Development at Acadia University.
44.
Maphalala, M.C. (2014). The manifestation of occupational stress in the teaching profession: the unheeded voices of teachers. 5(1):77-88. Mediterranean Journal of Social Sciences.
45.
Mazurkiewicz, G. (2011). Przywództwo edukacyjne. Odpowiedzialne zarządzanie edukacją wobec współczsności, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
46.
Molek-Winiarska, D. (2010). Organizacyjne i indywidualne programy zarządzania stresem. 1:118-121. Kwartalnik Środowisk Naukowych i Liderów Biznesu, Współczesne zarządzanie.
47.
Newberry, M., Hinchcliff, E. (2023). Changed for the better: positive teacher experiences with COVID-19 driven changes.29(3): 329-343. Teachers and Teaching-theory and practice, https://doi.Org/10.1080/135406....
48.
Obuchowski K., (2002). Galaktyka potrzeb. Psychologia dążeń ludzkich, Zysk i S-KA, Poznań.
49.
Olkuska, J., Szczęśniak, M. (2022). Stres zawodowy a efektywność pracownika w miejscu Pracy, 2(1): 59-62. Archive of Social Sciences and Humanities.
50.
Osborne, S., Hammoud, M.S. (2017). Effective Employee Engagement in the Workplace. 16(1):50-67. International Journal of Applied Management and Technology doi:10.5590/IJAMT.2017.16.1.04.
51.
Ostrowska, M., Michnik, A. (2014). Stres w pracy – objawy, konsekwencje, przeciwdziałanie. 5:12-15.Bezpieczeństwo Pracy.
52.
Panigrahi, A. (2016). Managing stress at workplace. 3(4):154-160. Journal of Management Research and Analysis, doi: 10.18231/2394-2770.2016.0001.
53.
Petrou, P., Demerouti, E., Peeters, M.C.W., Schaufeli, W.B., Hetland, J. (2012). Crafting a job
on daily basis. 33(8):1120-1141. Journal of Organizational Behavior.
54.
Roczniewska, M.A., Puchalska-Kamińska, M. (2017). Are managers also ‘crafting leaders’? The link between the organizational rank, autonomy and job crafting. 48 (2):198-211. Polish Psychological Bulletin.
55.
Rożnowski, B. (2022). Acculturation Strategies of Ukrainian Students Studying in Poland and Their Well-Being. 28(2): 41-66. Journal for Perspectives of Economic Political and Social Integration, Journal for Mental Change.
56.
Saks, A.M. (2006). Antecedents and consequences of work engagement, 21:600-619. Journal of Managerial Psychology. http:/dx.doi.org/10.1108. /02683940610690169.
57.
Sharma, R., Sharma, R., Agarwal, P.K. (2021). Effect on stress at workplace and its management. 11(1):1-12. International Journal of Businness and Managment Reasearch.
58.
Schultz, D., Schultz, E.S. (2009). Psychologia a wyzwania dzisiejszej pracy, PWN, Warszawa.
59.
Slater, H., Davies N., Burgess, S., (2009). Do teachers matter? Measuring the variation in teacher effectiveness in England, The Centre for Market and Public Organization, Bristol.
60.
Slemp, G. R., Vella-Brodrick, D. A. (2013). The Job Crafting Questionnaire: A new scale to measure the extent to which employees engage in job crafting. 3(2):126-146. International Journal of Well-being, doi: 10.5502/ijw.v3i2.1.
61.
Skorupka A. (2019). Zagadnienie stresu w organizacji. Zarys problemu, 30:85-86. Zeszyty Naukowe Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Witelona w Legnicy.
62.
Springer, A. (2019). Strategie radzenia sobie ze stresem wykorzystane przez pracowników akademickich i ich znaczenie dla poziomu odczuwanego stresu oraz wypalenia zawodoweg. 2:131-147. Zarządzanie zasobami ludzkimi.
63.
Stępień J. (2000). Wstęp do socjologii, psychologii i organizacji pracy, Wydawnictwo eMPi2, Poznań.
64.
Stults-Kolehmainen, M.A., Sinha, R. (2104). The effects of stress on physical activity and exercise. 44(1):81-121. Sports Med.
65.
Suganya, S., Rajkumar Dunstan, A. (2016). Job Stress among Teaching Faculty – A Review. 11(2):1322-1324. International Journal of Applied Engineering.
66.
Terelak, J.F. (2007). Stres zawodowy. Charakterystyka psychologiczna wybranych zawodów stresowych. Wydawnictwo UKSW, Warszawa.
67.
Terelak, J.F., Izwantowska, A. (2008). Niektóre czynniki organizacji a wypalenie zawodowe. 12(2): 146-160. Miscellanea Oeconomicae.
68.
Terelak, J.F., Łozińska, K. (2007). Zarządzanie interakcją praca-rodzina w rozwoju organizacji. 11 (3):207-221. Miscellanea Oeconomicae.
69.
Terelak, J. F., Izwantowska, A. (2009). Adaptacja Kwestionariusza – Obszary Życia Zawodowego (Areas of Worklife Survey) Chrisitny Maslach i Michaela Leitera. 8(9):223-232. Studia Psychologica.
70.
Tims, M., Bakker, A. B. (2010). Job crafting: Towards a new model of individual job redesign. 36, 1-9. South African Journal of Industrial Psychology.
71.
Tims M., Bakker A.B., Derks D. (2012). Development and validation of the job crafting scale. 80: 173-186. Journal of Vocational Behavior.
72.
Tims M.,Twemlow,Yin Msn Fong CH.,(2022) A state-of-the-art overview of job – crafting research: current trends and future research directions, Career Development International Vol. 27 No. 1, 2022
pp. 54-78
© Emerald Publishing Limited 1362-0 M,436.
73.
Ting N., Min T.,Mintgyang C.,Oiao Y.(2023) Job Autonomy and Work Meaning: Drivers of Employee Job-Crafting Behaviors in the VUCA Times, Behavioral Sciences 13, 493, https://doi.org/10.3390/bs1306....
74.
Wrzesniewski, A., Dutton, J.E. (2001). Crafting a job: Revisioning employees as active crafters of their work. 26: 179-201. Acad. Manag. J.
75.
Valaskakis N.K. (1989). Postindustrialna lub reindustrialna: dwie interpretacje rewolucji informatycznej, in: J. Danecki (red.) Przegląd zagranicznej literatury prognostycznej. Cele, procesy i wskaźniki rozwoju. Ku dialogowi paradygmatów. Polska 2000, Ossolineum, Wrocław.
76.
Wrzesniewski, A., LoBuglio, N., Dutton, J. E., Berg, J. M. (2013). Job crafting and cultivating positive meaning and identity in work. In: A. B. Bakker (Ed.), Advances in positive organizational psychology (col. 1, pp. 281-302). London: Emerald.
77.
Zhang, F., Wang, B., Qian, J. and Parker, S.K. (2021), Job crafting towards strengths and job crafting towards interests in overqualified employees: different outcomes and boundary effects, Journal of Organizational Behavior, Vol. 42 No. 5, pp. 587-603, doi: 10.1002/job.2517.
78.
Zhao, W., Liao, X., Li, Q., Jiang, W., Ding, W. (2022). The Relationship Between Teacher Job Stress and Burnout: A Moderated Mediation Model. 12:784243. Frontiers in. Psychology.
79.
Żemigała, M. (2011). Niebezpieczeństwa w świecie menedżera. 3-4: 51-60. Zarządzanie zasobami ludzkimi.
Udostępnij
ARTYKUŁ POWIĄZANY
| eISSN: | 2391-789X |
| ISSN: | 1734-2031 |
Przetwarzamy dane osobowe zbierane podczas odwiedzania serwisu. Realizacja funkcji pozyskiwania informacji o użytkownikach i ich zachowaniu odbywa się poprzez dobrowolnie wprowadzone w formularzach informacje oraz zapisywanie w urządzeniach końcowych plików cookies (tzw. ciasteczka). Dane, w tym pliki cookies, wykorzystywane są w celu realizacji usług, zapewnienia wygodnego korzystania ze strony oraz w celu monitorowania ruchu zgodnie z Polityką prywatności. Dane są także zbierane i przetwarzane przez narzędzie Google Analytics (więcej).
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
