PRACA POGLĄDOWA
Intymność w perspektywie socjologicznej. Wybrane interpretacje teoretyczne
Więcej
Ukryj
Data nadesłania: 10-09-2024
Data ostatniej rewizji: 27-03-2025
Data akceptacji: 02-04-2025
Data publikacji: 10-04-2025
JoMS 2025;61(1):688-705
SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
Intymność jest przedmiotem zainteresowania wielu dyscyplin nauk społecznych. Jest także obecna w refleksji socjologicznej. Socjologiczne spojrzenie na intymność koncentruje się na analizie relacji intymnej. Analizowane w dyskursie socjologicznym relacje intymne mają dwoisty charakter. Po pierwsze podlegają procesom indywidualizacji, deinstytucjonalizacji oraz detradycjonalizacji. Po drugie są wewnętrznie warunkowane oczekiwaniami ich uczestników i zgodnie z wymogami społeczeństwa konsumpcyjnego, ulegają uprzedmiotowieniu i utowarowieniu. To co jest szczególnie istotne, to umiejscowienie socjologicznych analiz intymności w szerszym kontekście obecnych w socjologii, wybranych teoretycznych modelach życia społecznego (socjologia życia codziennego i socjologia relacyjna). Pozwala to spojrzeć na intymność nie tylko z punktu widzenia jej zawartości, lecz także roli w kształtowaniu różnych aspektów życia społecznego. Ważnym elementem współczesnych badań socjologicznych intymności, jest próba zrozumienia zmian jakim podlega ona w społeczeństwie informacyjnym. Proces indywidualizacji oparty na rozwoju Internetu oraz technologii informacyjnych, prowadzący do upowszechniania się sieciowego indywidualizmu, zmienia także oblicze współczesnej intymności, kształtując jej sieciową formę (e-intymność).
REFERENCJE (67)
1.
Ansari, A. (2016). Modern Romance. Miłość w czasach Internetu. Gdańsk: Wydawnictwo Józef Częścik.
2.
Bauman, Z. (2007). Razem, osobno. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
3.
Bauman, Z. (2009). Konsumowanie życia. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
4.
Beck, U. (2002). Społeczeństwo ryzyka. W drodze do innej nowoczesności. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
5.
Beck, U. & Beck-Gernsheim, E. (2001). Individualization. Individualized Individualism and its Social and Political Consequences. Londyn, SAGE Publications.
6.
Beck, U. & Beck-Gernsheim, E. (2004). Families in a Runaway World. W: J. Scott, J. Treas, M. Richards (red.), The Blackwell Compain to the Sociology of Families. Oxford, Blackwell Publishing.
7.
Beck, U., Beck-Gernsheim, E. (2013). Całkiem zwyczajny chaos miłości. Wrocław: Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej.
8.
Beck-Gernsheim, E. (2002). Reinventing the Family. In Search of New Lifestyles. Cambridge, Oxford, Polity Press.
9.
Berger, P.L., Luckmann, T. (1983). Społeczne tworzenie rzeczywistości. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
10.
Bieńko, M. (2013). Intymne i prywatne praktyki codzienności. Studium socjologiczne. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
11.
Cefai, S. & Couldry, N. (2019). Mediating the presence of others: Reconceptualising co-presenceas mediated intimacy. European Journal of Cultural Studies, 22(3), 291–300.
12.
Castells, M. (2000). Toward a Sociology of the Network Society.Contemporary Sociology, 29(5).
13.
Castells, M. (2005). The Network Society: from Knowledge to Policy. W: M. Castells & G. Cardoso (red.), The Network Society From Knowledge to Policy. DC: Johns Hopkins Center for Transatlantic Relations.
14.
Collins, R. (2011). Łańcuchy rytuałów interakcyjnych. Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos.
15.
Crossley, N. (2012). Towards Relational Sociology. London, New York, Routledge.
16.
Czarnecka, J. (2020). Znaki miłości – praktyki tworzenia związku intymnego. Kultura i Społeczeństwo, 4.
17.
Donati, P. (2013). Social Engagement: The viewpoint of relational sociology. International Journal of Sociology and Anthropology, 5(4).
18.
Donati, P. (2016). The ,,Relational Subject” According to a Critical Realist Relational Sociology. Journal of Critical Realism, 15(4), 352–375.
19.
Donati, P. (2017). Relational versus Relationist Sociology: A new Paradigm in the Social Science, Stan Rzeczy, 1(12), 15–36.
20.
Donati, P. & Archer, M.S. (2015). The Relational Subject. Cambridge: Cambridge University Press.
21.
Dozier, R. & Schwartz, P. (2001). Intimate Relationships. W: J.R.Blau (red.).
22.
The Blackwell Companion to Sociology. Blackwell Publishing Ltd.
23.
Drozdowski, R. (2010). Socjologia codzienności, czyli jak przestać być modną. Kultura i Społeczeństwo, 1.
24.
Elias, N. (2011). O procesie cywilizacji. Warszawa: Wydawnictwo W.A.B.
25.
Fisher, M. & Stricker, G. (red.) (1982). Intimacy. Plenum Press.
26.
Forstie, C. (2017). A new framing for an old sociology of intimacy. Sociology Compass, 11(4), 1–14.
27.
Foucault, M. (1995). Historia seksualności. Warszawa: Czytelnik.
28.
Frank, A., Clough, P. & Seidman, S. (red.) (2013). Intimacies. A new world of relationallife. Routledge.
29.
Giddens, A. (2001). Nowoczesność i tożsamość. Ja i społeczeństwo w epoce późnej nowoczesności. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
30.
Giddens, A. (2006). Przemiany intymności. Seksualność, miłość i erotyzm we współczesnych społeczeństwach. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
31.
Giddens, A. (2009). Życie w społeczeństwie posttradycyjnym. W: U. Beck, A. Giddens, S. Lash (red.), Modernizacja refleksyjna. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
32.
Grochalska, M. (2017). Kobiety w związkach intymnych. Studium empiryczno-krytyczne. Warszawa: Wydawnictwo Difin.
33.
Gross, N. (2005). The Detraditionalization of Intimacy Reconsidered. Sociological Theory, 23(3), 286–311.
34.
Heelas, P. (1996). Introduction: Detraditionalization and its Rivals. W; P. Heelas, S. Lash & P. Morris (red.) Detraditionalization. Critical Reflections on Authority and Identity. Blackwell Publishers.
35.
Illouz, E. (2016). Uczucia w dobie kapitalizmu. Warszawa: Oficyna Naukowa.
36.
Illouz, E. (2016). Dlaczego miłość rani. Studium socjologiczne. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
37.
Jamieson, L. (2006). Od rodziny do intymności. W: P. Sztompka, M. Bogunia-Borowska (red.), Socjologia codzienności. Kraków: Wydawnictwo Znak.
38.
Jamieson, L. (2011). Intimacy as a Concept: Explaining Social Change in the Context of Globalisation or Another Form of Ethnocentricism?. Sociological Research Online, 16(4), 15.
39.
Kaufmann, J.C. (1998). Dirty Linen: couples and their laundry. London: Middlesex University Press.
40.
Kaufmann, J.C. (2009). Gripes. The Little Quarrels of Couples. Polity Press.
41.
Lomanowska, A.M. & Guitton, M.J. (2016). Online intimacy and well-being in the digital age. . Internet Interventions, 4, 138–144.
42.
Luckman, T. (1989). On Meaning in Everyday Life and in Sociology. W: M. Maffesoli (red.), The Sociology of Everyday Life. Current Sociology, 37(1).
43.
Luhmann, N. (2003). Semantyka miłości. O kodowaniu intymności. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
44.
Marar, Z. (2014). Intimacy. Routledge.
45.
May, V. (2019). Introducing a Sociology of Personal Life. W: V. May & P. Nordqvist (red.), Sociology of personal life. Red Globe Press.
46.
Musiał, M. (2015). Intymność i jej współczesne przemiany. Studium z filozofii kultury. Kraków: Universitas.
47.
Nowak, J.S. (2008). Społeczeństwo informacyjne – geneza i definicje. W: P. Sienkiewicz, S J Nowak (red.), Społeczeństwo informacyjne. Krok naprzód, dwa kroki wstecz. Polskie Towarzystwo Informatyczne.
48.
Prager, K.J. (1995). The Psychology of Intimacy. The Guilford Press.
49.
Prager, K.J. & Buhrmester, D. (1998). Intimacy and Need Fulfillment in Couple Relationships. Journal of Social and Personal Relationships, 15, 435.
50.
Rainie, L. & Wellman, B. (2012). Networked. The New Social Operating System. The MIT Press.
51.
Rychłowska-Niesporek, A. (2019). Seeking a life partner with the use of internet technology. Uniwersyteckie Czasopismo Socjologiczne, 25(2), 51–62.
52.
Rychłowska-Niesporek, A. (2020). Rozważni czy romantyczni? Socjologiczne studium.
53.
ekonomicznych i kulturowych uwarunkowań życia singli. Dąbrowa Górnicza: Wydawnictwo WSPS.
54.
Rychłowska-Niesporek, A. (2023). Information society, networked individualism andintimacy practices. Transformacje. Pismo interdyscyplinarne, 4, 45–65.
55.
Rychłowska-Niesporek, A. (2023a). Rodzina i życie intymne w procesie globalizacji. Journal of Modern Science, 50(1), 234–257 .
56.
Schutz, A. (1984). Potoczna i naukowa interpretacja ludzkiego działania. W: Kryzys i schizma. Antyscjentystyczne tendencje w socjologii współczesnej, t. 1. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
57.
Simmel, G. (2006). Most i drzwi. Wybór esejów. Warszawa: Oficyna Naukowa.
58.
Smart, C. (2007). Personal life. New directions in sociological thinking. Polity Press.
59.
Srubar, I. (1993). Świat przeżywany i totalność. Dwa typy ugruntowania myśli socjologicznej. W: Z. Krasnodębski, K. Nellen (red.), Świat przeżywany. Fenomenologia i nauki społeczne. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
60.
Swidler, A. (2003). Talk of Love. Chicago: The University of Chicago Press.
61.
Sztompka, P. (2008). Życie codzienne – temat najnowszej socjologii. W: P. Sztompka, M. Bogunia-Borowska (red.), Socjologia codzienności. Kraków: Wydawnictwo Znak.
62.
Timmerman, G.M. (1991). A Concept Analysis of Intimacy. Mental Health Nursing, 12, 19–30.
63.
Valentine, G. (2006). Globalizing Intimacy: The Role of Information and Communication Technologies in Maintaining and Creating Relationships. Women’s Studies Quarterly, 34(1–2), 365–393.
64.
Webster, F. (2006). Theories of the Information Society. Routledge.
65.
Wellman, B. (2002). Little Boxes, Glocalization, and Networked Individualism.
66.
W: M. Tanabe, P. van den Besselaar & T. Ishida (red.), Digital Cities (10–25). Berlin Heidelberg: Springer Verlag.
67.
Wojciszke, B. (2000). Psychologia miłości. Intymność – namiętność – zaangażowanie. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.