PL EN
PRACA ORYGINALNA
Fake newsy i dezinformacja jako wyzwanie dla nowoczesnej edukacji medialnej
 
 
Więcej
Ukryj
1
Uniwersytet Rzeszowski
 
 
Data nadesłania: 01-03-2024
 
 
Data ostatniej rewizji: 13-07-2024
 
 
Data akceptacji: 26-07-2024
 
 
Data publikacji: 22-09-2024
 
 
Autor do korespondencji
Jakub Czopek   

Uniwersytet Rzeszowski
 
 
JoMS 2024;58(4):320-333
 
SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
Cel pracy:
Celem artykułu jest zwrócenie uwagi na konieczność wprowadzenia do programów z zakresu edukacji medialnej treści poświęconych fake newsom oraz przejawom dezinformacji.

Materiał i metody:
Artykuł w oparciu o przegląd literatury przybliża zmiany, jakim w ostatnich latach z coraz większym nasileniem ulega mediosfera, będąca coraz mocniej nasycona informacjami o niskiej jakości. Stawia to przed edukatorami konieczność zaktualizowania programów edukacji medialnej o treści z zakresu radzenia sobie z takim środowiskiem informacyjnym.

Wyniki:
Artykuł wskazuje podstawowe kwestie i pojęcia z zakresu przeciwdziałania dezinformacji, jakie powinny być bazą do przygotowania programów edukacyjnych z zakresu nowoczesnej edukacji medialnej, przygotowującej swoich odbiorców na wyzwania związane z rozwojem współczesnej mediosfery.

Wnioski:
Jako formę rekomendacji zaproponowano trzy grupy takich treści: kompetencje związane ze znajomością konkretnych narzędzi, umiejętność krytycznego myślenia oraz świadomość konieczności ciągłego aktualizowania swojej wiedzy, a także kilka metod, jakie mogą być wykorzystane przez edukatorów zajmujących się tą tematyką.

 
REFERENCJE (30)
1.
Allcott, H., Gentzkow, M. (2017). Social media and fake news in the 2016 election. Journal of Economic Perspectives, 31(2), 211–236.
 
2.
Baron-Polańczyk, E. (2019). Boty, trolle i fake news – uważaj, kto cię uczy! Edukacja – Technika – Informatyka, 10(2), 218–226.
 
3.
Benito-Osorio, D., Peris-Ortiz, M., Armengot, C.R., Colino, A. (2013). Web 5.0: the future of emotional competences in higher education. Global Business Perspectives, 1(3), 274–287.
 
4.
Bozdag, E., Van Den Hoven, J. (2015). Breaking the filter bubble: democracy and design. Ethics and Information Technology, 17, 249–265.
 
5.
Breakstone, J., Smith, M., Wineburg, S., Rapaport, A., Carle, J., Garland, M., Saavedra, A. (2019). Student’s civic online reasoning: Anational portrait. Stanford History Education Group & Gibson Consulting.
 
6.
Broniatowski, D.A., Jamison, A.M., Qi, S., Al Kulaib, L., Chen, T., Benton, A., Quinn, S.C., Dredze, M. (2018). Weaponized health communication: Twitter bots and Russian trolls amplify the vaccine debate. American Journal of Public Health, 108(10), 1378–1384.
 
7.
Dame Adjin-Tettey, T. (2022). Combating fake news, disinformation, and misinformation: Experimental evidence for media literacy education. Cogent Arts & Humanities, 9(1), 2037229.
 
8.
Fleerackers, T., Meyvis, M. (2024). Web 1.0 vs Web 2.0 vs Web 3.0 vs Web 4.0 vs Web 5.0 – A bird’s eye on the evolution and definition. Pobrano z: https://flatworldbusiness.word... (dostęp: 25.02.2024).
 
9.
Fuchs, C., Hofkirchner, W., Schafranek, M., Raffl, C., Sandoval, M., Bichler, R. (2010). Theoretical foundations of the web: cognition, communication, and co-operation. Towards an understanding of Web 1.0, 2.0, 3.0. Future Internet, 2(1), 41–59.
 
10.
Goldberg, D. (2017). Responding to Fake News: Is There an Alternative to Law and Regulation. Southwestern Law Review, 47, 417–447.
 
11.
Hobbs, R. (2017). Teach the conspiracies. Knowledge Quest, 46(1), 16–24. Kambil, A. (2008). What is your Web 5.0 strategy? Journal of Business Strategy, 29(6), 56–58.
 
12.
Kowalczyk, M. (2024). Nie daj się nabrać. Press, 01–02, 132–135.
 
13.
Masterman, L. (1989). Media Awareness Education: Eighteen Basic Principles. Pobrano z: http://www.medialit.net/readin... (dostęp: 18.02.2024).
 
14.
Nguyen, C.T. (2020). Echo chambers and epistemic bubbles. Episteme,17(2), 141–161.
 
15.
Ogonowska, A. (2022). Edukacja medialna 4.0. Między technokulturą, cyberpsychologią a medialnym kulturoznawstwem i medialną pedagogiką. Strategie – praktyki – instytucje. Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. 362. Studia de Cultura,14(4), 5. Pariser, E. (2011). The filter bubble: What the Internet is hiding from you. London: Penguin UK.
 
16.
Pręgowski, M.P., Juza, M. (2011). Twórczość w Internecie. Prosumenci, kognitariat, demokratyzacja. Zagadnienia Naukoznawstwa, 4(190), 701–709.
 
17.
Ptaszek, G. (2019). Edukacja medialna 3.0. Krytyczne rozumienie mediów cyfrowych w dobie Big Data i algorytmizacji. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
 
18.
Rosińska, K. (2021). Fake news. Geneza, istota, przeciwdziałanie. Warszawa: PWN.
 
19.
Rosińska, K., Jedynak, P. (2023). Jak nauczyć studentów krytycznego myślenia i poprawnego dobierania źródeł. Warszawa: PWN.
 
20.
Rozkosz, E. (2017). Uczenie się badawczych kompetencji informacyjnych. Przegląd literatury. Przegląd Pedagogiczny, 2, 66–82. Skibińska, M. (2021). Kompetencje informacyjne – przegląd tendencji rozwojowych koncepcji information literacy. Przegląd Badań Edukacyjnych (Educational Studies Review), (34), 181–207.
 
21.
Strykowski, W. (1997). Media w edukacji: od nowych technik nauczania do pedagogiki i edukacji medialnej. W: W. Strykowski (red.), Media a edukacja, 11–20. eMPi2.
 
22.
Świątek, B. (2017). Możliwości rozbudzania myślenia krytycznego w edukacji wczesnoszkolnej. . Prace Naukowe Wyższej Szkoły Zarządzania i Przedsiębiorczości z siedzibą w Wałbrzychu, (44), 139–151.
 
23.
Tadeusiewicz, R. (2002). Społeczność Internetu. Warszawa: Akademicka Oficyna Wydawnicza Exit.
 
24.
Terren, L., Borge, R. (2021). Echo Chambers on Social Media: A Systematic Review of the Literature. Review of Communication Research, 9, 99–118.
 
25.
Walter, N. (2018). Współczesne wyzwania pedagogiki i edukacji medialnej. Neodidagmata, 36/37, 39–48.
 
26.
Wardle, C. (2016). Fake news. It’s complicated. Pobrano z: https://firstdraftnews.org/art... (dostęp: 26.02.2024).
 
27.
Wardle, C., Derakhshan, H. (2017). Information disorder: toward an interdisciplinary framework for research and policy making. Pobrano z: https://rm.coe.int/information... (dostęp: 25.02.2024).
 
28.
Williams, R. (2018). Fighting ,,Fake News in an Age of Digital Disorientation: Towards Real News, Critical Media Literacy Education, and Independent Journalism for 21st Century Citizens. W: C.Z. Goering, P.L. Thomas (ed.), Critical Media Literacy and Fake News in Post-Truth America, 53–65. Leiden: Brill Sense.
 
29.
Wójtowicz, K. (2023). Fake news, dezinformacja, weryfikacja – szkoła wobec nadprodukcji informacji. W: K. Jeznach, A. Kowalkiewcz-Kulesza (red.), Szkoła jutra? Tradycja i (r)ewolucje w edukacji, 223–236. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
 
30.
Yang, W. (2022). Artificial Intelligence education for young children: Why, what, and how in curriculum design and implementation. Computers and Education: Artificial Intelligence, 3, 100061.
 
eISSN:2391-789X
ISSN:1734-2031
Journals System - logo
Scroll to top