PRACA ORYGINALNA
Ewolucja i zakres art. 38 Konwencji o prawach dziecka w globalizującym się świecie
Więcej
Ukryj
1
University of Economics and Human Sciences in Warsaw
Data nadesłania: 25-07-2024
Data ostatniej rewizji: 08-01-2025
Data akceptacji: 26-02-2025
Data publikacji: 10-04-2025
JoMS 2025;61(1):592-617
SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
Cel pracy:
Analiza problemu sposobu postrzegania dziecka w konstrukcie społeczno-kulturowym, który stanowił następnie uregulowania w art. 38 KPD.
Materiał i metody:
Konwencja o prawach dziecka, literatura przedmiotu dotycząca dzieciństwa, aspektów migracji małoletnich, dokumenty ONZ.
Metoda obserwacyjna, metoda badania dokumentów, metoda analizy i krytyki piśmiennictwa.
Wyniki:
Zakres współczesnych badań nad dzieciństwem na tle międzynarodowego przedmiotowego dyskursu ujawnia konieczność rewizji podejścia do dziecka i jego problemów.
Epokę współczesną cechuje wielość cywilizacji i kultur, różnorodność i złożoność sposobów postrzegania dziecka, których nie można zawężać, jak to się obecnie dzieje do jednego tylko modelu.
Zagadnienie obrazu dziecka stanowi jedną z kluczowych kwestii badawczych w obrębie prowadzonych współcześnie studiów nad dzieciństwem co niewątpliwie wywierać będzie wpływ na wykładnię, interpretację praw dziecka, a następnie ukształtowania nowego podejścia wobec dziecka w najbliższych latach.
Wnioski:
W ciągle globalizującym się świecie dyskurs interdyscyplinarny o prakseologicznych założeniach, tzn. z intencją społeczno-politycznego zaangażowania w poprawę sytuacji dzieci i ich udziału społeczno-politycznego staje się wymogiem czasów w międzykulturowym świecie.
Art. 38 Konwencji o prawach dziecka zasięgiem swym obejmuje zarówno międzynarodowe, jak i nie międzynarodowe konflikty zbrojne, mimo że pojęcia te nie zostały wprowadzone do tekstu. Nie ma on jednak zastosowania do zamieszek wewnętrznych nieposiadających charakteru wewnętrznego konfliktu zbrojnego.
Do pełnej ochrony dzieci nieodzowne są warunki pokoju i bezpieczeństwa opartego o pełne poszanowanie celów i zasad zawartych w Karcie NZ, w tym jej art. 51.
REFERENCJE (51)
1.
Agunias, D. R. (2009). Guiding the Invisible Hand: Making Migration Intermediaries Work for Development. New York: United Nations Development Programme. Pobrano z
https://hdr.undp.org/content/g... (dostęp: 18.06,2024).
2.
Carling, J. (2002). Migration in the age of involuntary immobility: Theoretical reflections and Cape Verdean experiences. Journal of Ethnic and Migration Studies, 28(1), 5–42.
3.
Detrick, S. (1993). The United Nations Convention on the Rights of the Child: A Guide to the Travaux Préparatoires. Leiden: Martinus Nijhoff Publishers.
4.
Cohen, R. (1997). Global diasporas: An introduction. London: University College London Press.
5.
Cohen, R. (2007). Creolization and Cultural Globalization: The Soft Sounds of Fugitive Power. Globalizations, 4(3), 369–384.
6.
Cohn, I., & Goodwin-Gill, G. S. (1994). Child-Soldiers: The Role of Children in Armed Conflicts. Oxford: Oxford University Press.
7.
Coldrey, B. M. (1996). Child migration. Consent of parents to their children’s emigration. The legal and moral dimension. Melbourne: Tamanaraik Press.
8.
Corsaro, W. A. (2015). The sociology of childhood. Thousand Oaks, California: SA GE Publications, Inc.
9.
Ebbe, O.N. I. & Das, D. K. (2008). Global Trafficking in woman and children. Boca Raton, Florida: CRC Press.
10.
Garbula, J.M., Kowalik-Olubińska, M. (2012). Konstruowanie obrazu dzieciństwa w perspektywie psychologicznej i socjokulturowej. Przegląd Pedagogiczny, 1, 25–34.
11.
Grzeszczak, R. (2017). Europeizacja polskiego prawa po przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej. Studia Iuridica, 71, 61–73.
12.
De Haas, H. (2010). The internal dynamics of migration processes: A theoretical inquiry. Journal of Ethnic and Migration Studies, 36(10), 1587–1617.
13.
De Haas, H. (2010a). Migration and development: A theoretical perspective. International Migration Review, 44(1), 227–264.
14.
James, A., & Prout, A. (1997). Constructing and reconstructing Childhood: contemporary issues in the sociological study of childhood. London: Falmer Press.
15.
Jasudowicz, T. (1996), Determinanty międzynarodowo chronionej substancji praw człowieka w systemie uniwersalnym i europejskim. W: T. Jasudowicz, C. Mik (red.), O prawach człowieka. W podwójną rocznicę paktów. Księga Pamiątkowa w hołdzie Prof. Annie Michalskiej, (87–113). Toruń: Dom Organizatora TNOiK.
16.
Jatrana, S., Toyota, M. & Yeoh, B.S. A. (2005). Migration and health in Asia. London: Routledge.
17.
Jenks, C. (2008). Socjologiczne konstrukty dzieciństwa. W: M. Kehily (red.), Wprowadzenie do badań nad dzieciństwem, (11-134). Kraków: Wydawnictwo WAM.
18.
Jasudowicz, T. (1997). Prawa człowieka w konfliktach zbrojnych. Rekonstrukcja międzynarodowego prawa humanitarnego. Toruń: Dom Organizatora TNOiK.
19.
Kahn, P. W. (2016). Making the Case: The Art of the Judicial Opinion. New Haven, Connecticut: Yale University Press..
20.
Kehily, M. (2008). Zrozumieć dzieciństwo. Wprowadzenie w kluczowe tematy i zagadnienia. W: M. Kehily (red.), Wprowadzenie do badań nad dzieciństwem, (15–40). Kraków: Wydawnictwo WAM.
21.
Klonowska, I., M. Walancik, M. (2024). Nieletni – młodzi przestępcy czy zagubione dzieci? Sytuacja prawna w Polsce w świetle obowiązujących unormowań. Journal of Modern Science, Wydawnictwo Akademii Nauk Stosowanych WSGE im A. De Gasperi w Józefowie, tom 4/58/2024, s.56-72.
22.
Kusztal, J. (2018). Dobro dziecka w procesie resocjalizacji. Aspekty pedagogiczne i prawne. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
23.
Lubkemann, S. C. (2008). Involuntary immobility: On a theoretical invisibility in forced migration studies. Journal of Refugee Studies, 21(4), 454–475.
24.
Massey, D. S. (1990). Social structure, household strategies, and the cumulative causation of migration. Population Index, 56(1), 3–26.
25.
Massey, D. S. (2019). The perils of seeing twenty-first century migration through a twentieth-century lens. International Social Science Journal, 68(227–228), 101–104.
26.
McDonald, R. (1997). Derogation under Article 15 of the European Convention on Human Rights. Columbia Journal of Transnational Law, 36(1–2), 225–251.
27.
Obokata, T. (2006). Trafficking of human beings from a human rights perspective: towards a holistic approach. Leiden: Martinus Nijhoff Publishers.
28.
Olayo-Mendez, J. (2018). Migration, poverty, and violence in Mexico: the role of casas de migrantes. Oxford: University of Oxford.
29.
Parrenas, R. S. (2005). Children of global migration. Transnational families and gendered woes. Stanford: Stanford University Press.
30.
Piore, M. J. (1979). Birds of passage: Migrant labor and industrial societies. Cambridge: Cambridge University Press.
31.
Rutter J. (2007). Refugee children in the UK. British Journal of Educational Studies, 55(2), 215–216.
32.
Safran, W. (1991). Diasporas in Modern Societies: Myths of Homeland and Return. Diaspora: A Journal of Transnational Studies, 1(1), 83–99.
33.
Sandorski, J. (1978). Nieważność umów międzynarodowych. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.
34.
Schulz, A. N. (1997). Zastrzeżenia, deklaracje, sprzeciwy do konwencji o prawach dziecka. Studia Prawnicze, 3–4(133–134), 163–182.
35.
Salmerón-Manzano, E. & Manzano-Agugliaro, F. (2019). Unaccompanied Minors: Worldwide Research Perspectives. Publications, 7/1(2), 1–15.
36.
Sitek, B. (2008). Prawa dziecka a prawa rodziców w świetle stratyfikacji praw człowieka. Krótkie uwagi o konflikcie praw podmiotowych między poszczególnymi typami praw człowieka, [w:] Deboli e indefesi nella società multiculturale europea. Mniejszości i jednostki słabsze w wielokulturowym społeczeństwie Europy. Atti Della VI Conferenza Internazionale dei Diritti dell’Uomo, Lecce, 29-30 Maggio 2006, Olsztyn-Bari 2008, s. 173-182.
37.
Sitek, B (2015). Prawo do wychowania dziecka. Dylematy dawne i współczesne, [w:] M. Różański, R. Sztychmiler (red.), Wychowanie religijne i moralne. Wydawnictwo UWM, Olsztyn, s. 89-101.
38.
Sitek, B. (2020). Prawa dziecka, dobro dziecka a wykorzystywanie dzieci. [w:] A. Pawlak, B. Skwarek, J. Stadniczeńko (red.), W trosce o rozwój dziecka – aspekty społeczno-prawne. Wyd. AEH, Warszawa 2020, s. 63-74.
39.
Sitek, M. (2017). Prawa nasciturusa vs prawo kobiety do aborcji. Konflikt między aksjologią a przepisami prawa, [w:] J. Mazurkiewicz, P. Mysiak (red.), Nasciturus pro iam nato habetur. O ochronę dziecka poczętego i jego matki. Wyd. J. Mazurkiewicz, Wrocław, s. 291-302.
40.
Sitek, M. (2014). Koncepcja rodziny w świetle postanowień Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. Journal of Modern Science, 20(1):131-144. Wyd. WSGE, Józefów.
41.
Smolińska-Theiss, B. (2010). Rozwój badań nad dzieciństwem – przełomy i przejścia. W: E. Jarosz (red.), Dzieciństwo – witraż bolesny. Chowanna, 1(34), 13–26.
42.
Smyczyński, T. (1991). Ochrona praw dziecka. W: R. Wieruszewski (red.), Prawa człowieka – model prawny, (112–139). Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum.
43.
Stadniczeńko, D. (2019). Komitet Praw Dziecka ON Z. Rola i znaczenie. Komentarze. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
44.
Stainton Rogers, R. & Stainton Rogers, W. (1992). Stories of Childhood: shifting agendas of child concern. Hemel Hempstead: Harvester Wheatsheaf.
45.
Stainton Rogers, W. (2008). Promocja lepszego dzieciństwa: konstrukcje troski o dziecko. W: M. Kehily (red.), Wprowadzenie do badań nad dzieciństwem, (173–198). Kraków: Wydawnictwo WAM.
46.
Szczepska-Pustkowska, M. (2011). Od filozofii dzieciństwa do dziecięcej filozofii życia. Kraków: Wydawnictwo Impuls.
47.
Szuniewicz, M. (2007). Ochrona praw dzieci w konflikcie zbrojnym a II Protokół fakultatywny do Konwencji Praw Dziecka z 2000 r. W: T. Jasudowicz (red.), Międzynarodowe prawo humanitarne we współczesnym świecie. Osiągnięcia i wyzwania,( 75–96). Toruń: Wydawnictwo TNOiK.
48.
Van Naerssen, T., Spaan, E. & Zoomers, A. (2008). Globalization, migration and development. W: E. Spaan, T. van Naerssen, A. Zoomers (red.), Global Migration and Development, (1–18). London: Routledge.
49.
Vertovec, S. (2009). Transnationalism. London: Routledge.
50.
Wiśniewski, L. (1994). Konwencja na tle innych aktów międzynarodowych. W: T. Smyczyński (red.), Konwencja o Prawach Dziecka. Wybór zagadnień prawnych i socjalnych, (3–7). Wydawca: Polski Komitet UNICEF.
51.
Zirk-Sadowski, M. (2002). Uczestniczenie prawników w kulturze, Państwo i Prawo, 9, 3–14.