Four meanings of the “truth” in Polish legal texts
 
More details
Hide details
1
Instytut Nauk Prawnych Polskiej Akademii Nauk w Warszawie
 
 
Publication date: 2018-07-03
 
 
JoMS 2013;19(4):451-473
 
KEYWORDS
ABSTRACT
This text draws on the results of a complex examination of semantic contexts of the word “truth” in the applicable Polish legislation with the use of the tools of computer aided modern legal linguistics. They apply to the legal state as at the beginning of 2014. They do not confirm the thesis, doctrinally more and more widespread, that the legislator applies the word “truth” with a uniform meaning. We can differentiate at least four clearly different contexts for its usage in the legislator’s statements. In the first of them, the “truth” constitutes the opposite of the widely understood “fiction”. The distinctive feature of the second is the “order to tell the truth” given to the addressee of the norm. The distinctive feature of doctrinal generalisations is in this case the notional correlation of the “truth” with the “fact”. The third of the main meanings of this word in the legislation occurs uniquely in the preamble to the Constitution of the Republic of Poland of 2 April 1997. Such a semantic context can be called the “axiological truth”. The fourth meaning of the “truth” in the legislation is related to the notional reaching beyond the language of legal norms. The first two types of contextual occurrences are very important for an answer to the question about the fundamental manner of understanding the word “truth” in the legislator’s parlance. There is an open problem of “epistemological utility” of the word “truth”, especially in the notional correlation with the word “fact’ in the legal language.
 
REFERENCES (50)
1.
Adamiak B. i Borkowski J. (2003). Postępowanie administracyjne i sądowoadministracyjne. Warszawa: Wydawnictwo LexisNexis.
 
2.
Antas J. (2008). O kłamstwie i kłamaniu. Kraków: Wydawnictwo Universitas.
 
3.
Bekrycht T. (2010). Dyskurs normatywny a semantyczna teoria prawdy, [w:] A.Orłowska, P. Polaczuk i L. Świto (red.) Filozofia prawa a praktyka prawnicza. Olsztyn: Wydawnictwo Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Warmińsko Marurskiego.
 
4.
Berutowicz W. (1974). Postępowanie cywilne w zarysie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
 
5.
Bieńkowska B. Kruszyński P., Kulesza C. i Piszczek P. (1998). Wykład prawa karnego procesowego. Białystok: Wydawnictwo Temida 2.
 
6.
Bogucka I. (2002). Wartość prawdy w procesie stosowania prawa. „Zeszyty Naukowe Beskidzkiej Wyższej Szkoły Turystyki w Żywcu”, 1. Żywiec.
 
7.
Bogucki O. (2000). Teoretyczne aspekty zasady prawdy materialnej w nowym modelu postępowania cywilnego, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny”,1.
 
8.
Chudy W. (2003). Filozofia kłamstwa. Kłamstwo jako fenomen zła w świecie osób i społeczeństw. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Volumen.
 
9.
Cieślak M. (1971). Polska procedura karna. Podstawowe założenia teoretyczne. Warszawa: Wydawnictwo. Wydawnictwo Naukowe PWN.
 
10.
Cieślak M. (2011). Dzieła wybrane, [w:] S. Waltoś (red.), Polska procedura karna. Podstawowe założenia teoretyczne. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
 
11.
Daszkiewicz W. (1994). Proces karny. Część ogólna. Warszawa/Poznań: Wydawnictwo Polski Dom Wydawniczy „Ławica”.
 
12.
Dawidowicz W. (1962). Ogólne postępowanie administracyjne. Zarys systemu. Warszawa: Wydawnictwo Polskie Wydawnictwo Naukowe.
 
13.
Dolecki H. (2004). Jedna czy kilka prawd w poznaniu sądowym? [w:] Z. Ofiarski (red.), Księga jubileuszowa z okazji 15-lecia Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego.
 
14.
Firlej R. (1997). Podstawa faktyczna decyzji administracyjnej, Acta Universitatis Wratislaviensis no1973, „Przegląd Prawa i Administracji XXXVII”. Wrocław.
 
15.
Fundowicz S. (2010). Poszukiwanie prawdy w postępowaniu administracyjnym, [w:] J. Niczyporuk (red.), Kodyfikacja postępowania administracyjnego. Na 50-lecie K.P.A. Lublin: Wydawnictwo WSPA.
 
16.
Gaj D. (2006). Prawda sądowa, „Gazeta Sądowa 7/8”.
 
17.
Giertych W. (1997). Prawda i konstytucja. „Tygodnik Powszechny 9”.
 
18.
Gizbert – Studnicki T. (2009). Prawda sądowa w postępowaniu cywilnym, „Państwo i Prawo 7”.
 
19.
Gizbert-Studnicki T. (1986). Język prawny z perspektywy socjolingwistycznej. Kraków: Wydawnictwo U. J. 1.
 
20.
Gizbert-Studnicki T. (1991). O języku wstępów do tekstów prawnych. „Zeszyty Naukowe U.J.”, „Prace z Nauk Politycznych 28”.
 
21.
Gołąb S. (1930). Projekty polskiej procedury cywilnej. Powstanie-uzasadnienie-zdanie odrębne, Kraków: Księgarnia Powszechna.
 
22.
Grajewski J. i Steinborn S. (2005). Zasada prawdy materialnej jako granica upraszczania procesu karnego, [w:] Z. Sobolewski, G. Artymiak (red.), Zasada prawdy materialnej, Materiały z konferencji Krasiczyn 15-16.10.2005 r., Kraków: Wydawnictwo Zakamycze.
 
23.
Guza T., Głuchowski J., i Pałubska M. R. (2009). Prawo polskie. Próba syntezy,Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck.
 
24.
Hanusz A. (2004a). Podstawa faktyczna rozstrzygnięcia podatkowego. Kraków:Wydawnictwo Zakamycze.
 
25.
Hanusz A. (2004b). Zasada prawdy materialnej w postępowaniu podatkowym, „Państwo i Prawo 6”.
 
26.
Jakubecki A. (1998). Kontradyktoryjność a poznanie prawdy w procesie cywilnym w świetle zmian kodeksu postępowania cywilnego, „Przegląd Sądowy 10”.
 
27.
Jodłowski J. (1974). Wstęp do systemu prawa procesowego cywilnego, Warszawa:Ossolineum.
 
28.
Klich J. (1976). Problem prawdy w procesie cywilnym. „Acta Universitatis Wratislaviensis Prawo 51”.
 
29.
Kmiecik R. i Skrętowicz E. (2006). Proces karny. Część ogólna. Kraków: Wydawnictwo Zakamycze.
 
30.
Knoppek K. (2005). Zmierzch zasady prawdy obiektywnej w procesie cywilnym, „Palestra 1-2”.
 
31.
Łaszczyca G., Martysz Cz. i Matan A. (2007). Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz. Tom I. Warszawa: Wydawnictwo Lex.
 
32.
Łazarska A. (2008). O prawdzie jako granicy wolności rozporządzania przez strony faktami w procesie cywilnym, „Przegląd Sądowy 4”.
 
33.
Malinowski A. (2006). Polski język prawny. Wybrane zagadnienia. Warszawa: Wyd. LexisNexis.
 
34.
Marszał K. (1995). Proces karny. Katowice: Wydawnictwo Wolumen.
 
35.
Murzynowski A. (1984). Istota i zasady procesu karnego. Warszawa: Wydawnictwo Polskie.
 
36.
Nelken J. (1970). Dowód poszlakowy w procesie karnym. Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze.
 
37.
Niewęgłowska K. (2008). Informacja a prawda w procesie cywilnym: między prawdą formalną a materialną, [w:] T. Gardocka (red.) Obywatelskie prawo do informacji. Warszawa: Wydawnictwo WoltersKluwer.
 
38.
Orwell G. (2012). Rok 1984, Warszawa: Warszawskie Wydawnictwo Literackie Muza.
 
39.
Piasecki K.(1989). Prawda w procesie cywilnym, „Nowe Prawo 2-3”.
 
40.
Pietrzykowski T. i Wojciechowski B. (2004). Równość, prawda i sprawiedliwość w procesie cywilnym. Rozważania na tle nowelizacji k.p.c., „Palestra 9-10”.
 
41.
Resich Z. (1958). Poznanie prawdy w procesie cywilnym, Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze.
 
42.
Resich Z. (1965). Istota procesu cywilnego, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
 
43.
Sawczuk M. (1985) Teoria prawdy w prawie cywilnym (procesowym i materialnym),[w:] M. Jędrzejewska i T. Ereciński (red.) Studia z prawa postępowania cywilnego. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo.
 
44.
Siedlecki W. (1968). Zarys postępowania cywilnego, wyd. 2, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
 
45.
Sukienniczak P. (2008). Błędy organów administracji publicznej w stosowaniu zasady prawdy obiektywnej – w świetle orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego, „Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego 2 (17)”.
 
46.
Szymura M. i Jamrozy R. (2011). Kontradyktoryjność i prawda w procesie cywilnym, „Palestra 5-6”.
 
47.
Wróblewski J. (1972). Sądowe stosowanie prawa, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
 
48.
Zieliński M. (1979). Poznanie sądowe a poznanie naukowe. Poznań: Wydawnictwo Uniwersytetu Adama Mickiewicza.
 
49.
Ziółkowska A. (2008). Zasada prawdy obiektywnej w ogólnym postępowaniu administracyjnym, „Jurysta 9”.
 
50.
Żukowski L. i Sawuła R. (2001). Postępowanie administracyjne i postępowanie przed Naczelnym Sądem Administracyjnym, Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze PWN.
 
eISSN:2391-789X
ISSN:1734-2031
Journals System - logo
Scroll to top