PL EN
ORIGINAL PAPER
Correlates of disappointment in a relationship of generations X, Y, Z: behavioural inhibition/activation system and sense of coherence
 
More details
Hide details
1
WSEI University
 
 
Submission date: 2024-05-01
 
 
Acceptance date: 2024-12-03
 
 
Publication date: 2024-12-29
 
 
Corresponding author
Monika Baryła-Matejczuk   

WSEI University
 
 
JoMS 2024;60(6):650-672
 
KEYWORDS
TOPICS
ABSTRACT
Objectives:
The issue of mutual references, relationships and their quality is the centre of studies dealing with marriage and family. Fertility decline, increased number of divorces, increased expectations related to interpersonal relationships and at the same time a decline in the ability to establish and maintain such have been observed over the years by experts in various disciplines. Numerous attempts are made to define aspects of a successful relationship as one of the criteria for a fulfilling life. This study aims to explore the correlates of disappointment in a relationship among people from different generations (X, Y and Z).

Material and methods:
595 people participated in the research, including 102 born between 1960 and 1975; 273 born between 1976 and 1996, and 220 born between 1997 and 2012. The correlates of relationship disappointment included temperamental ones, measured by the IPIP BIS/BAS questionnaire, and those related to life orientation, measured with the SOC-29 scale. The Good Marriage Questionnaire (KDM-2) was used to measure the quality of the relationship and assess the variable analysed.

Results:
In terms of the analysed variables, people from generations X Y and Z differ. Generation Z has the lowest tendency to work on and care for the relationship, the least close bond between partners and the lowest belief in mutual love, as well as the highest anxiety and the lowest sense of coherence.

Conclusions:
Disappointment with the relationship of members of the youngest generation is not related to their temperamental traits. The sense of coherence acts as a factor that protects relationships in each generation.

REFERENCES (67)
1.
Adamczyk, K., Pilarska, A. (2012). Tożsamościowe uwarunkowania życia w pojedynkę i życia w związku w okresie wczesnej dorosłości/The Identity Status as a Condition of Single and Coupled Life in Early Adulthood. Studia Psychologiczne (Psychological Studies), 50(1), 51-62.
 
2.
Aksakal, İ. (2023). Z KUŞAĞININ EŞ SEÇME STRATEJİLERİ: ERZİNCAN ÖRNEĞİ. International Journal Of Eurasia Social Sciences. https://doi.org/10.35826/ijoes....
 
3.
Anisiewicz, U. (2023). Być, a nie mieć – aspiracje zawodowe pokolenia Z na podstawie wyników badań. Journal of Modern Science, 52(3), 504-519. https://doi.org/10.13166/jms/1....
 
4.
Appelbaum, S. H., Serena, M., & Shapiro, B. T. (2005). Generation X and the boomers: an analysis of realities and myths. Management Research News, 28(1), 1–33. https://doi.org/10.1108/014091....
 
5.
Błendowska, M. (2014). Sens i znaczenie relacji intymnej w narracjach par w kohabitacji. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica, (51), 55-64.
 
6.
Błońska, K. (2016). Małżeństwo a dobrostan psychiczny. Problems and prospects of territories’ socio-economic development, 151.
 
7.
Braun-Gałkowska, M. (1978). Osobowościowe uwarunkowania powodzenia małżeństwa. Roczniki Nauk Społecznych, 6, 155-176.
 
8.
Braun-Gałkowska, M. (1992). Psychologiczna analiza systemów rodzinnych osób zadowolonych i niezadowolonych z małżeństwa (Vol. 27). Wydawn. Tow. Nauk. Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
 
9.
Brudek, P, Steuden S. (2015). Religijne korelaty zadowolenia z małżeństwa w okresie późnej dorosłości. W: M. Guzewicz, S. Steuden, P. Brudek (red.), Oblicza starości we współczesnym świecie. Perspektywa społeczno-kulturowa, 15-34.
 
10.
Brudek, P. (2017). Przebaczenie, poczucie własnej godności i religijny system znaczeń osób w okresie późnej dorosłości o różnym stopniu satysfakcji z życia seksualnego. Analiza badań własnych Wybrane aspekty opieki pielęgniarskiej i położniczej w różnych specjalnościach medycyny, 171-182.
 
11.
Brzezińska, A. (2002). Dorosłość – szanse i zagrożenia dla rozwoju. [w:] A. Brzezińska, K. Appelt, J. Wojciechowska (red.), Szanse i zagrożenia rozwoju w okresie dorosłości (s. 11-22). Poznań: Wydawnictwo Fundacji Humaniora.
 
12.
Całek, A. (2021). Pokolenie Z–próba diagnozy. Zeszyty Prasoznawcze, (1 (245)), 105-108.
 
13.
Chybicka, A. (2008). Zadowolenie ze związku intymnego oraz psychologiczne zyski i koszty związane z pozostawaniem w relacji–analiza porównawcza bezdzietnych związków małżeńskich i niemałżeńskich o podobnym stażu. Psychologia Rozwojowa, 13(3).
 
14.
Czyżowska, D., JuroGurba, E. (2016). Bliskość w relacjach z rodzicami a przywiązanie i poziom intymności u młodych dorosłych. Psychologia Rozwojowa, 21(4).
 
15.
Çelik, E., Bingül, F., & Kaya, M. (2020). Investigation of Intergenerational Romantic Relationship Perception. International Journal of Psychology and Educational Studies, 7(3), 194–208. https://doi.org/10.17220/ijpes....
 
16.
Dakowicz, A. (2021). Zadowolenie z małżeństwa. Pedagogiczne implikacje dotyczące osobistego rozwoju małżonków, relacji małżeńskich i rodzicielskich. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku.
 
17.
Davis, B. A., Shrout, M. R., Evans, W. P., & Weigel, D. J. (2021). Relationships, health, and stress: Validation of a relationship sense of coherence measure. Personal Relationships, 28(1), 99–120. https://doi.org/10.1111/pere.1....
 
18.
Dewanti, P., & Indrajit, E. R. (2008). The effect of xyz generation characteristics to e-commerce c-to-c: a review. Ikraith informatika, 2(2).
 
19.
Erikson, E. H. (1997). Dzieciństwo i społeczeństwo. Poznań: Dom Wydawniczy Rebis.
 
20.
Goldberg, L. R., Johnson, J. A., Eber, H. W., Hogan, R., Ashton, M. C., Cloninger, C. R., & Gough, H. G. (2006). The international personality item pool and the future of public-domain personality measures. Journal of Research in Personality, 40(1), 84–96. https://doi.org/10.1016/j.jrp.....
 
21.
Gulczyńska, A., Jankowiak, B. (2007). Poczucie koherencji studentów a jakość i trwałość ich związków partnerskich. Journal of Sexual and Mental Health, 5(2), 66-70.
 
22.
Gruchała, M. (2014). Od pokolenia X do pokolenia Alfa – wartości mediów. W: D. Hoffman i D. Kępa-Figura (red.). Wartości w mediach. Wartości mediów. Lublin.
 
23.
Inglehart, R. (2000). Globalization and Postmodern Values, [w:] The Washington Quaterly 2000, 23/1, s. 215-228.
 
24.
Jankowiak, B., Waszyńska, K. (2011). Współczesne formy życia partnerskiego. Analiza jakości i trwałości relacji. Nowiny Lekarskie, 80(5), 358-366.
 
25.
Janicka, I. & Niebrzydowski, L. (1994). Psychologia małżeństwa. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
 
26.
Juroszek, W., Haberla, O., Kubeczko, W. (2012). Zależności między stylami przywiązania a intymnością, namiętnością i zaangażowaniem u narzeczonych. Kwartalnik Naukowy Towarzystwa Uniwersyteckiego Fides et ratio, 10, 89-101.
 
27.
Komorowska-Pudło, M. (2014). Satysfakcja seksualna małżonków a jakość ich relacji w innych sferach funkcjonowania związku. Rada Naukowa, 162.
 
28.
Krok, D. (2015). Satysfakcja ze związku małżeńskiego a poziom hedonistycznego i eudajmonistycznego dobrostanu psychicznego małżonków. In Family Forum (No. 5, pp. 141-160). Uniwersytet Opolski.
 
29.
Krok, D. (2010). Systemowe ujęcie rodziny w badaniach dobrostanu psychicznego jej członków. W: Rodzina w nurcie współczesnych przemian, red. Dariusz Krok, Paweł Landwójtowicz, 359-368.
 
30.
Kurowska, I., Nikel, Ł. (2023). Cechy temperamentu i zachowania komunikacyjne pomiędzy partnerami a satysfakcja ze związku.
 
31.
Kwak A., (2014). Współczesny świat zmian–alternatywy dla małżeństwa. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica, (51), 5-19.
 
32.
Lanz, M., & Tagliabue, S. (2007). Do I Really Need Someone in Order to Become an Adult? Romantic Relationships During Emerging Adulthood in Italy. Journal of Adolescent Research, 22(5), 531–549. https://doi.org/10.1177/074355....
 
33.
Lelonek-Kuleta, B. (2012). Dojrzałość do małżeństwa w świetle Teorii Dezintegracji Pozytywnej. Wielopoziomowość rozwoju osoby według Kazimierza Dąbrowskiego. Roczniki Nauk o Rodzinie, (4 (59)), 169-185.
 
34.
Liberska, H., Matuszewska, M. (2001). Wybrane psychologiczno-społeczne mechanizmy funkcjonowania małżeństwa. Wydawnictwo Fundacji Humaniora.
 
35.
Malina, A. (2011). Styl przywiązania młodych kobiet a ich satysfakcja z życia w różnych fazach rozwoju rodziny. Psychologia Rozwojowa, 16(1).
 
36.
Malina, A., Suwalska-Barancewicz, D. (2017). Wzajemne przywiązanie partnerów i wsparcie a ich satysfakcja z życia na różnych etapach rozwoju rodziny. Psychologia Rozwojowa, 22(2), 55-69.
 
37.
McGuiness, M. (2017). Intergenerational connections: Using temperament theory and psychological type to address the specific needs of clients.
 
38.
Moksnes, U. K., Espnes, G. A., & Haugan, G. (2014). Stress, sense of coherence and emotional symptoms in adolescents. Psychology & Health, 29(1), 32–49. https://doi.org/10.1080/088704....
 
39.
Niśkiewicz, Z. (2016). Dobrostan psychiczny i jego rola w życiu człowieka. Studia Krytyczne, (3), 139-151.
 
40.
Nomejko, A., Dolińska-Zygmunt, G., Zdrojewicz, Z. (2012). Poczucie jako ści życia a satysfakcja z życia seksualnego. Badania własne. Seksuologia Polska, 10(2), 54-60.
 
41.
Nurhayati, S. R., Faturochman, F., & Helmi, A. F. (2019). Marital Quality: A Conceptual Review. Buletin Psikologi, 27(2), 109–124. https://doi.org/10.22146/bulet....
 
42.
Opalach, C. (2003). Jakość relacji małżeńskiej osób zaangażowanych w Domowy Kościół Ruchu Światło-Życie. Studia Warmińskie, 40, 199-219.
 
43.
Orłowski, G. (2018). Czynniki warunkujące powodzenie małżeństwa. Kwartalnik Naukowy Fides et ratio, 35(3), 19-39.
 
44.
Palus, K. (2010). Wybrane psychologiczne uwarunkowania braku partnera życiowego w okresie wczesnej dorosłości. Wydawnictwo Naukowe WNS UAM.
 
45.
Plopa, M. (2005). Psychologia rodziny: teoria i badania (3rd ed.). Kraków: Impuls.
 
46.
Plopa, M. (2008). Więzi w małżeństwie i rodzinie, Metody badań, Kraków.
 
47.
Plopa, M. (2017). Kwestionariusz Satysfakcji Seksualnej. In Polskie Forum Psychologiczne (Vol. 22, No. 4, pp. 519-543). Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy.
 
48.
Rawicka, I,. Rzepa, T., (2017). Cechy temperamentalne a satysfakcja ze związku, Polskie Forum Psychologiczne, tom 22, numer 4, s. 623-635.
 
49.
Rostowski, J. (1987). Zarys psychologii małżeństwa. Psychologiczne uwarunkowania dobranego związku małżeńskiego. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
 
50.
Ryś, M., Sztajerwald, T. (2019). Psychologiczne aspekty dojrzałości młodych do małżeństwa. Skala Dojrzałości Psychicznej do Małżeństwa SKALDOM II. Kwartalnik Naukowy Fides et Ratio, 37(1), 158-183.
 
51.
Senko, T. (2018). Zadowolenie z małżeństwa jako podstawa komfortu w rodzinie. Psychologiczne Zeszyty Naukowe, (2), 11-28.
 
52.
Slany, K. (2002). Alternatywne formy życia małżeńsko-rodzinnego w ponowoczesnym świecie. ZW Nomos.
 
53.
Slany, K. (2003). Dylematy i kontrowersje wokół małżeństwa i rodziny we współczesnym świecie. Zakład Demografii Uniwersytetu Łódzkiego.
 
54.
Smolbik-Jęczmień, A. (2013). Podejście do pracy i kariery zawodowej wśród przedstawicieli generacji X i Y–podobieństwa i różnice. Nauki o Zarzadzaniu, (14), 89-97.
 
55.
Steuden, S. (2000). Psychologiczne aspekty powodzenia i niepowodzenia w małżeństwie. Sympozjum, 7(2), 49-70.
 
56.
Strus, W, Cieciuch, J, Rowinski, T. (2014). Polska adaptacja kwestionariusza IPIP-BFM-50 do pomiaru pięciu cech osobowości w ujęciu leksykalnym. Roczniki Psychologiczne, 17(2): 327–346.
 
57.
Szukalski P. (2013), Małżeństwo: początek i koniec, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
 
58.
Szyszka, M. (2020). Znaczenie małżeństwa i rodziny współcześnie. In Obrazy życia rodzinnego i intymności. Książka dedykowana Profesor Annie Kwak (pp. 57-68). Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
 
59.
Twenge, J. M. (2019). iGen: dlaczego dzieciaki dorastające w sieci są mniej zbuntowane, bardziej tolerancyjne, mniej szczęśliwe-i zupełnie nieprzygotowane do dorosłości* i co to oznacza dla nas wszystkich. Smak Słowa.
 
60.
Tykarski, S. (2018). Znaczenie posiadania dojrzałej osobowości u osób przygotowujących się do małżeństwa–szkic psychologiczny z uwzględnieniem wątku pastoralnego. Teologia i Człowiek, 41(1), 117-136.
 
61.
Walęcka-Matyja, K., Szkudlarek, A. (2019). Psychologiczne predyktory zadowolenia z bliskiego związku interpersonalnego. Rola komunikacji emocjonalnej. Kwartalnik Naukowy Fides et Ratio, 38(2), 50-73.
 
62.
Walęcka-Matyja, K. K., Banach, A. (2022). Wartości rodzinne jako predyktory jakości bliskich związków interpersonalnych. Przegląd Psychologiczny, 65(1), 43-64.
 
63.
Wasylewicz, M. (2016). Transformacja sposobu komunikowania się pokolenia X, Y, Z–bilans zysków i strat. Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Humanitas. Pedagogika, (13), 133-141.
 
64.
Weryszko, M. (2020). Miłość małżeńska–uwarunkowania powodzenia fundamentalnej relacji rodzinie. Kwartalnik Naukowy Fides et Ratio, 41(1), 129-143.
 
65.
Zaleski, Z (1981).). Zgodność w uznawaniu wartości a zadowolenie z małżeństwa. Roczniki Filozoficzne, 163-173.
 
66.
Żak-Łykus, A., & Nawrat, M. (2013). Satysfakcja seksualna, życiowa i partnerska. In Family Forum (Vol. 3, pp. 171-186).
 
67.
Żarczyńska-Dobiesz, A., Chomątowska, B. (2014). Pokolenie Z na rynku pracy-wyzwania dla zarządzania zasobami ludzkimi. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, (350).
 
eISSN:2391-789X
ISSN:1734-2031
Journals System - logo
Scroll to top